تاریخ و تمدن

Archeologists after new discoveries from Sassanid Empire at Gorgan Wall Archeologists are reconstructing the settlement pattern in Castle 2 and thereby add another folio to their knowledge of the Sassanid Empire within the precincts of Gorgan Wall. The Research Institute of Iran’s Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization quoted the …

آرش کمانگیر از افسانه تا واقعیت سعید نفیسی یکی از بزرگان ادبیات فارسی بر این باور است که مرد هر چه بزرگتر باشد، زندگی او در هاله ای از ابهام خواهد بود و در واقع مرز بین افسانه و واقعیت در زندگی اش گُم می شود. آرش کمانگیر از جمله …

معماری عهد باستان فلات ایران، محل اقامتگاه های کوهستان کهن است که تاریخ آن به متجاوز از دوازده هزار سال پیش از میلاد می رسد. ظاهرا نخستین جمعیت های شناخته شده پیش از تاریخ ایران در روستاهای کوچکی که به طور گسترده ای پراکنده بود زندگی می کردند. در درازای …

موسیقی در دوره سلجوقی سلجوقیان تا آنجا دوستدار هنر بودند که آلپ ارسلان، دومین فرد از سلسله سلاجقه ی بزرگ را سازنده ی نوعی شیپور فلزی به نام بوم و پرنگ دانسته اند. سده ی هفتم هجری (۱۳ میلادی) در تاریخ موسیقی ایران، سرآغاز دوران تاریخی شایان توجه و هنرآفرینی …

آنگاه که مردمانی دارای بیرق – ارتش و پادشاه و نماینده می شوند میتوان گفت که آن زمان نقطه آغاز تمدن آن کشور است . پرفسور آرتور کریستنسن درفش شکوهمند و سرفراز کاویانی درفش کاویانی بیگمان یکی از پرارزشترین پرچمهای جهان است که از روز آفرینش آدمی و خوی شهریگری (تمدن) گرفتن، بر …

آثار ادبی به جای مانده از دوره ی هخامنشیان ازایران دوره ی هخامنشی، آثار ادبی بسیاری نمانده است، با این وجود همین مقدار هم که بازمانده است و به دست ما رسیده، حکایت از ادبی غنی و پرمایه دارد. آنقدر که اسکندر با خواندن کتیبه ی روی قبر کورش، مقبره …

زبان ایران باستان مطلب زیر بخشی از کتاب تاریخ هنر ایران است. برای اینکه تلاشی باشد تا گذشته ی قابل احتراممان را بیشتر بشناسیم. اوستا یکی از مهم ترین اسناد تاریخی ایران باستان است که دارای ادبیات پیشرفته می باشد، و زبان اوستایی که در شرق ایران – که احتمال ظهور …

نقشه قلمرو سلسله‌های حاکم بر ایران هگل، ایرانیان را نخستین ملت تاریخی، و شاهنشاهی ایران را اولین امپراطوری تاریخ می‌داند. مردمانی با سبقه تاریخی والا با فرهنگی غنی و تمدنی ژرف که در گذر تاریخ فراز و نشیب های فرآوانی را متحمل شده است. نقشه قلمرو سلسله‌های حاکم بر ایران …

نگاهی به آثار باستانی فارس، مهد تمدن ایران زمین ۱. مجموعه میراث جهانی پاسارگاد مجموعه‌ای از سازه‌های باستانی برجای‌مانده از دوران هخامنشی است که در شهرستان پاسارگاد دراستان فارس جای گرفته‌است. این مجموعه دربرگیرنده ساختمان‌هایی چون آرامگاه کوروش بزرگ، مسجد پاسارگاد، باغ پادشاهی پاسارگاد، کاخ دروازه، پل، کاخ بارعام، کاخ اختصاصی، دو …

تمدن جیرفت، قدیمی ترین تمدن شناخته شده جهان تمدن جیرفت نام یافته‌های باستانشناسی تازه‌ای‌ است که در استان کرمان در نزدیکی شهر جیرفت و هلیل‌رود به دست تیم‌های چند ملیتی باستانشناس در دست بررسی و پژوهش است. یافتن چنین نقطه‌ای، افقی تازه در یافته‌ها و نگره‌های باستان‌شناسان دربارهٔ تمدن خاورمیانهگشوده است.این …

جلوه ای دیگر از شکوه پارسی، کعبه زرتشت حدود ۷هزار سال پیش، اقوام آریایی‌ای که در نواحی نزدیک سیبری امروزی زندگی می‌کردند، مهاجرتی بزرگ را آغاز کردند. سرد شدن هوا باعث کوچ این اقوام دامدار به سرزمین‌های جنوبی شد. دسته‌ای از این اقوام به سمت اروپا حرکت کردند و دسته‌ای …

اخلاق و اداب ایرانیان ایرانیان گذشته   هرودوت مورخ یونانی که در قرن پنجم پیش از میلاد می زیسته و با چند تن از پادشاهان هخامنشی معاصر بوده است می نویسد که ایرانیان به فرزندان خود از پنج سالگی تا بیست سالگی تنها سه چیز می آموختند: سواری و تیر …

بزرگ‌ترین دروغ‌های تاریخ ایران فتیان، عیاران، جوانمردان، شوالیه‌ها، سلحشوران، پهلوانان، اسواران، شبروان یا هر نام و لقب دیگری که خطاب‌شان می‌کنیم… به راستی اینها چه کسانی بودند؟ از خودگذشتگانی آماده دفاع از مظلومان و ستم دیدگان یا شرکای دزد و رفیقان قافله؟ برآمدن‌شان از کجا بود و در کجا پایان …

طلای ایران و بلخ تاریخی از گذشته های دور طلا ارزش خاص خودش را داشت،  در تمام دوران های تاریخ از طلا برای تزئین و قدرت استفاده می شد،  در خاک کنونی ایران دو معدن طلای تاریخی وجود دارد،  که از زمان ایلامیها مورد بهره برداری قرار می گرفتند.  در …

بابا (بی بی) الهه باستانی ایران الهه ای که در نقش شهداد در کنار سه تن دخترانش بر روی صندلی نشسته است همانا بابا و یا همان بائو سومری است که در روایات محلی به صورت بی بی و بی بی شهربانو بر روی اماکن زیارتگاهی کهن باقی مانده است. در اساطیر …

جزایر ایرانی خلیج فارس خلیج فارس یا دریای پارس حدود ۳۰ جزیره مسکونی و غیر مسکونی ایرانی در نزدیکی سه استان خوزستان، بوشهر و هرمزگان به شرح زیر دارد:   جزایر استان خوزستان    جزیره خور موسی     تعریف امروزی خور:  خور محدوده نیمه بسته آب مرتبط با دریای آزاد است،  که در درون آن …

تاریخ دراویش در ایران  درویشی در ایران سابقه طولانی دارد،  و به همین جهت در سرنوشت و تاریخ و تاریخ اجتماعی ایران، تأثیر زیادی داشته است.    درویش چه کسی است       دَرویش به فرد صوفی گفته می‌شود،  که در راه طریقت گام بر می‌دارد.    خلاصه واژه درویش       واژه پارسی درویش ریشه ‌ای باستانی …

جام زندگی ایران  جام زندگی،  یکی از ارزنده ترین ظروف باستانی ایرانی است،  که چند سال پیش اتفاقی در ارجان بهبان کشف شد.  یک بشقاب مفرغی است،  که پنج ردیف نقش مربوط به آداب و رسوم زندگی آنزمان دارد،  بهمین جهت بنام جام زندگی معروف شد.  در این نقشها بخشی از تاریخ فراموش شده ایلام نقش …

کولی ها و سنت های ایرانی کولی های ایران به دلیل خوش نشینی و کوچ پیوسته و از دیگر سو به دلیل نداشتن پیوند و وابستگی های مذهبی و عدم پایبندی به بسیاری از ملاحضات عرفی، به طور گسسته تری به کار خود ادامه دادند و به دلیل حرفه ی …

این چنین ایران پلیس دار شد اولش مسؤولیت همه چیز با داروغه بود؛ «اول» یعنی پیش از اینکه پای پلیس به ایران برسد. آن موقع داروغه‌ها در ساعت معینی از شب روی پشت‌بام داروغه خانه، طبل خبردار می‌زدند و از آن به بعد هیچ‌کس حق نداشت به خیابان بیاید؛ مگر …

حلقه طلائی قدرت ایرانیان در سال ۱۳۶۱ در ارجان بهبهان آرامگاهی مربوط به عیلامیان کشف شد. این آرامگاه حاوی تابوتی بزرگ از جنس برنز بود. به همراه این تابوت یک حلقه طلایی، نود و هشت دگمه زرین، یک خنجر، یک میله نقره‌ای، تنگ و ساغر و سینی برنزی، ده ظرف …

گذشته ی فراموش شده در کشور متمدنمان همواره از سوی ایران دوستان دغدغه ی مورد کم لطفی قرار گرفتن تاریخ ایران باستان از سوی دولت وجود داشته و دارد. هرچند که وقتی تخت جمشید به عنوان سمبل تاریخ پیش از اسلام این طور در معرض نابودی است دیگر نمیتوان انتظار توجه به دیگر …

سند ازدواج ایرانیان باستان در آغاز قرن دوم هجری/ هشتم میلادی، سپاه اسلام همچنان درگیر فتح سرزمین‌های شرقی ایران بود و به ویژه در سرزمین باستانی سُغد با مقاومت شدیدی روبه‌رو شد. این سرزمین، در شرق ایران زمین قرار داشت و شهرهای سمرقند و بخارا مراکز اصلی آن بودند. سغد در آن هنگام …

آمدن آریاییها به فلات ایران قسمت ششم جهت آمدن آریاییها به فلات ایران محققّاً معلوم نیست چه بود. اوستا مملکت اصلی آریایی ها را اًیرانَ وَاِجَ یعنی مملک آریاییها می نامد و گوید مملکتی بود بسیار خوش آب و هوا و دارای زمین های حاصلخیز؛ ولی راواح بد دفعتا زمین را سرد کردند و چون زمین قوت سکنه …

  آریایی ها ٫شعبه ی ایرانی آنها   قسمت پنجم چنانچه گفته شد آریاییها یکی از شعب مردمان هندواروپایی اند. از حیث تحقیقاتی که راجب مردمان هندواروپاییمی شود، شعبه ی آریایی شعبه ی اولی است؛ زیرا آثار تاریخی و ادبی آنها از قرن چهاردهم ق.م شروع شده، در صورتی که آثار ادبی یونانی و ایتالیایی بالنسبه جوان تر و آثار ادبی پنج …

قسمت چهارم نژادها: نژاد سفید پوست، مردمان هندو و اروپایی چنانچه از نژاد شناسی معلوم است سکنه ی روی زمین از حیث نژاد به پنج قسمت تقسیم شده اند: ۱- سفید پوست ۲- زرد پوست ۳- سرخ پوست ۴-سیاه پوست ۵- ماله. سه نژاد آخری، ارتباطی با موضوع تاریخی ما ندارند. نژاد …

قسمت سوم شمال و مغرب فلات ایران، از حیث نباتات از قسمت مرکزی و شرقی غنی تر است. جهت آن در شمال تا سلسله کوه البرز دریای خزر و در غرب اثر دریای مغرب است که هرچند در فلات ایران ضعیف می باشد ولی باز در قسمتی از مغرب آن نافذ است. جاهایی …

قسمت دوم دریاها، دریاچه ها و رودها در وسط فلات ایران، رودی که قابل کشتیرانی باشد، منحصر به کارون است. رود مزبور که از کوههای بختیاری شروع می شود در خوزستان جاری است و به شط العرب می ریزد. رودهای دیگر از این قرار است: در شمال ارس و سرخ رود …

قسمت اول شکل جغرافیایی فلات ایران مملکتی که ما آن را ایران مینامیم قسمت اعظم سرزمین وسیعی است که در جغرافیا موسوم به فلات ایران است. این مرز و بوم پهناور، شامل جلگه وسیعی است که در جغرافیا موسوم به فلات ایران است که شامل جلگه ی وسیع و بلندی است که از هر طرف کوههای بلند آن …

  آ مراسم خواستگاری: پسر عرب زمانی به خواستگاری دختر مورد انتخاب خود می رود که اطلاع دقیق در مورد عدم وجود “ناهی” یا معترض در بین خویشاوندان درجه اول خانواده‌ی دختر داشته باشد این امر در حقیقت نوعی احترام از سوی خانواده پسر تلقی میشود. در صورتی که ناهی …

“عباسعلی خان دنبلی”به عنوان اولین تلگرافچی به استخدام اداره پست و تلگراف درآمد   تلگراف‌کشی در عصر قاجار (عکس) انتشار اخبار اختراع وسیله ارتباطی جدیدی با نام تلگراف در اروپا باعث شد ناصرالدین شاه قاجار دستور دهد خطی برای ارتباط تلگرافی در ایران نیز راه‌اندازی و مورد استفاده قرار گیرد …

  ۲۰۰ سال پیش، در آوریل سال ۱۸۱۵، یک انفجار بزرگ آتشفشانی رخ داد که قدرتمندترین و بزرگ‌ترین آتشفشانی است که بشر در همه زمان‌هایی که عادت به ثبت مستند تاریخ پیدا کرد، با آن مواجه شده است. این آتشفشان با تأثیر روی آب و هوای کره زمین، کشاورزی و …

  رسم” پنجاه به در” یکی از آئین‌ها و شاید مهمترین آیین برای حاجت‌خواهی از آسمان و آب است که البته تنها به قزوینی ها تعلق دارد. این آیین در نوزدهم اردیبهشت ماه در بهترین روز بهار به لحاظ آب و هوایی که پنجاه روز از فصل نو می ‌گذرد …

    نام و نام خانوادگی : سید محمود حسابی متولد : ۳ اسفند ۱۲۸۱ سمت : فیزیکدان، سناتور، وزیر آموزش و پرورشو بنیانگذار فیزیک دانشگاهی در ایران بود.   پروفسور سید محمود حسابی‌، در سال ‌ 1281 (ه.ش)، از پدر و مادری‌ تفرشی‌، در تهران‌ زاده‌ شدند. پس‌ از سپری ‌نمودن‌ چهار …

   آداب و رسوم محلی استان گلستان   در این مراسم که یکی از رسومات قوم ترکمن است . بعد از اینکه عروس به خانه داماد آمد مراسمی به نام مراسم اوجه برگزار می شود . در این مراسم نوعی غذا که با راسته گوسفند تهیه می شود (چکدرمه : …

آشنایی با آداب و رسوم ازدواج در روسیه   سنت و آداب و رسوم ازدواج، به خصوص در روسیه ریشه های تاریخی دارد. از زمان های قدیم، بسیاری از مردم به آداب و رسوم ازدواج افتخار می کردند. اما امروز بعضی ها از رسوم ازدواج بی اطلاع هستند و یا …

کالبد سرد تهران در یک دهه گذشته دچار رشدی جهشی شده اما در ابعاد دیگر، از جمله فرهنگ و تلاش برای مدنیت، فقیر مانده است. درک شهروندان و مسئولان از این غول میلیونی آنقدر متفاوت و دور از هم است که در بسیاری موارد به یک تفاهم مشترک نمی رسند. …

چلوکباب یکی از اصیل‌ترین و از معروف‌ترین غذاهای ایرانی است   تاریخچه چلوکباب غذای ایرانی مورخین و جهانگردان اروپایی که در دوران صفویه از ایران دیدن کرده اند درباره چلوها، پلوها، ترشی ها و مرباها که در ایران طبخ می گردیده است مطالب بسیار زیادی نوشته اند ولی هرگز راجع …

قلیان کشیدن در ایران از زمان شاه طهماسب اول آغاز شد   تاریخچه قلیان کشیدن قلیان چگونه اختراع شد؟ اولین بار ابوالفتح گیلانی (متوفی ۱۵۸۸) پزشک ایرانیِ دربار اکبر اول، سلطان مغول هند بود که دود تنباکو را از یک ظرف آب عبور داد تا آن را خالص‌تر و سرد …

یکی از آئین های كهن جشن چهارشنبه سوری فال گوش ایستادن است منشأ و زمان پیدایش چهارشنبه سوری دقیقاً مشخص نیست. اما در ایران باستان، روز چهارشنبه آخر سال نحوست داشته است و برای رفع نحوست، آتش را که مظهر فروغ ایزدی بوده است روشن می کردند و از روی …