تاریخ و تمدن

هر ايراني و غيرايراني در ابتدا كه اسم نوروز را مي‌شنود رسومي مشترك به ذهنش تداعي مي‌شود. هر چند تداعي اين مراسم مشترك نوروزي درست است، اما با اين وجود رسم نوروز در نقاط مختلف كشور هم با فرهنگ و شرايط آنجا تطبيق يافته است. اين رسم باستاني به تناسب …

یکی از رسوم نوروز در ترکمنستان برگزاری جشن ها و کنسرت های زیبا است نوروز در ترکمنستان آداب و تشریفات خاصی دارد که برگزاری جشن‌ها و کنسرت رسمی در تالار اصلی شهر عشق آباد و برگزاری جشن های رسمی در تمام استان‌ها و شهرها و حتی روستاها یکی از آن‌هاست …

دورگا بودای سی و یک ساله چهار روز از ماه را در اتاقک کوچکی زندگی می کند که به آن «گوث» می گویند. گوث پناهگاهی است که چوب، نی و بامبو ساخته شده و دیوارهایش با گل و پهن گاو پوشیده می شود. دورگا می گوید: «حالا دیگر به این …

سیاست داخلی آمریکا سال هاست که اسیر دوقطبی جمهوری خواهان و دموکرات هاست. این فضای دوقطبی را در دانشگاه های ایالات متحده هم می توان دید. برخلاف اینکه بسیاری از این دانشکده ها تلاش می کنند در حوزه سیاست حفظ ظاهر کرده و خود را فراجناحی معرفی کنند، اما رویکرد …

1- مهاجرت بخشی از ماهیت جوانی و زندگی دانشجویی است. صرف خروج از خانه و ورود به فضای دانشگاه، معنایی از مهاجرت را در خود دارد. اینکه فرد از فضای ظاهرا امن و آرام خانه کنده شده و به جایی وارد شود که در آن کم کم به عنوان فردی …

ناقص سازی زنان به نام سنت جامعه ای که ختنه دختران در آن صورت می گیرد، معتقد است این عمل باعث پاکدامنی دختران و سر به راه شدن و کاهش میل جنسی و… در آن ها می شود.  برای یک مرد توضیح دادن این مسائل و واکنش نشان ندادن نسبت …

 چراغانی نوروزی از سنت‌های قدیمی ایرانیان باستان است   نوروز یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است که اکنون در مناطق مختلف ایران و کشورهای فارسی زبان آغاز فصل بهار را جشن می گیرند. این جشن برخلاف همه جشن‌های مختلف سالانه با شور و شوقی وصف …

آشنایی با جشن هيرومبا در میان زرتشتیان اردکان   در روستاى شريف آباد اردكان رسمى شبيه آتش افروزى سده هر ساله در روزهاى آخر فروردين ماه برگزار مى‏ شود كه هيرومبا نام دارد. زرتشتيان اين روستا پيش از غروب آفتاب به نيايشگاه پير هريشت می‏روند. هنگام سپيده دم پس از …

سویی قازان اگر باران نبارد مراسمی به نام «سویی قازان» برپا می‏شود. اهالی محل در یک چهارشنبه گوسفندی کشته و در مسجد به خواندن دعای مخصوص می‏پردازند. هنگام دعا دست‏ها کشیده است، انگشتان را به طرف پایین می‏گیرند و طلب رعد و برق و نزول باران می‏کنند. پس از دعا …

تعریف شیطان‌پرستی: شیطان‌پرستی به معنی پرستش شیطان به عنوان قدرتی فوق‌العاده قوی و بسیار قوی‌تر و موثرتر از نیروهای خوب دنیوی همچون خدا است. در شیطان‌پرستی، شیطان به عنوان نماد قدرت و حاکمیت بر روی زمین، قدرتی به عنوان برترین قدرت دو جهان مورد توجه و پرستش قرار دارد و …

بین سال های 1750 تا 1850 زمانی که اروپاییان پس از پیروزی در سلسله جنگ ها به تحقیر آسیایی ها و تصرف بخش وسیعی از سرزمین آنان پرداختند، کانون جهانی قدرت به اروپا نقل مکان کرد. یووال نوح هراری متولد 1976 پیش از اخذ مدرک دکتری خود از دانشگاه آکسفرد، …

گزیده ای از کتاب «انسان هوشمند: تاریخ مختصر تکامل ابناء بشر»   انقلاب صنعتی که راه های تازه ای برای تبدیل انرژی و تولد کالا گشود تا حد چشم گیری انسان را از وابستگی به اکوسیستم پیرامونی اش آزاد ساخت.  یووال نوح هراری متولد 1976 پیش از اخذ مدرک دکتری …

گزیده ای از کتاب «انسان هوشمند: تاریخ مختصر تکامل ابناء بشر» حیواناتی که شباهت زیادی به انسان مدرن داشتند، نخست دو و نیم میلیون سال پیش ظاهر شدند، اما آن ها برای نسل های بی شمار قابل تشخیص از هزاران هزار اورگانیسم های دیگر نبودند که زیستگاه مشترکی با آن …

دکتر قریب از خادمانی بوده است که به دلیل عشق فراوان به وطن، بلافاصله پس از پایان تحصیلات خود در اروپا به ایران بازگشت و چندین دهه به خدمت مشغول بود. هر چند که تا وقتی زنده بود، آن طور که شایسته زحماتش بود، مورد تجلیل واقع نشد… زادروز: ۱۲۸۸ …

  چرچيل سياستمدار نام‌دار انگليسي براي ايرانيان بدل به يك اصطلاح شده است. معمولا وقتي مي‌خواهند آدمي را زبر و زرنگ بنامند، مي‌گويند چرچيل است. اين مساله از جنبه‌هاي مختلف قابل بررسي است. قطعا به رابطه پرتنش و سراسر فراز و نشيب ايران و انگليس در دو سه قرن اخير باز‌مي‌گردد، …

شمس پهلوی سرمایه دار بزرگ ایران شمس پهلوی اولین فرزند رضاشاه از همسر دومش تاج‌الملوك در ششم آبان ماه سال 1296 در تهران به دنیا آمد. از دوران كودكی و نوجوانی او اطلاعات چندانی در دست نیست فقط در خاطرات اشرف پهلوی و بعضی از كتابهای منتشر شده در دوران …

    پس از دوران مشروطه به ویژه از عصر پهلوی اول بدین سو، زیبا خواندن زنان یک باره تحت تاثیر آن چه از بیرون مرزهای ایران سرچشمه می گرفت، تغییر کرد و تناسب اندام و سپس لاغری آن ها، ملاکی از زیبایی قلمداد شد. نظری کوتاه به تاریخ ایران، در …

  تاج السلطنه یکی از عزیزترین دختران ناصرالدین شاه بوده است که برخلاف تمام زنان آن دوران چه در اندرونی و چه در خارج آن، گونه ای زندگی کرد که به عنوان روشنفکر و منتقد و نترس در تاریخ زنان ایران معروف شده است.  «در شب پنجشنبه روز آخر ماه …

 ميرزا تقي خان اميرکبير اهل فراهان است و دست پرورده خاندان قائم مقام فراهاني. فراهان همچون تفرش و آشتيان مجموعاً کانون واحد فرهنگ ديواني و “اهل قلم” بود؛ ناحيه اي مستوفي پرور. نام: میرزا تقی‌خان فراهانیتولد: ۱۱۸۶ خورشیدی – روستای هزاوه، فراهان بزرگ مرگ: ۲۰ دی ۱۲۳۰ – باغ فین، …

 اگر در جست‌وجوی لغت كافه به فرهنگ‌های قدیمی‌تر رجوع كنید به واژه كافه (به تشدید حرف ف) برمی‌خورید. این كلمه عربی در معنای «همه» و «همه مردم» است. اما فرهنگ سخن حسن انوری به فراخور زمان، در ذیل واژه «كافه»  كه فرانسوی است، كافه تریا، كافی‌شاپ، كافه رستوران، كافه قنادی …

  محمدرضا پهلوی ولیعهد ایران و فوزیه بنت فواد شاهزاده مصری در سال ۱۳۱۷ با هم ازدواج کردند. این ازدواج در نهایت مدتی پس از به سلطنت رسیدن محمدرضا به طلاق می‌انجامد. زندگی نامه فوزیه فوزیه فؤاد شاه‌دخت مصر و شهبانوی ایران (۱۴ آبان ۱۳۰۰ اسکندریه، مصر – ۱۱ تیر …

ظل السلطان حاکم اصفهان در عصر ناصرالدین شاه قاجار در تاریخ به دو چیز شناخته می‌شود؛ ظلم و ستمی که در طول زمامداری 34 ساله خود بر مردم روا داشت و دیگر تخریب گسترده بناها و آثار تاریخی برجسته برجا مانده از دوران صفویه. سلطان مسعود میرزا ملقب به ظل …

واژه «یلدا» واژه ایست برگرفته از زبان سریانی (که از لهجه‌های متداول زبان «آرامی» است) به معنای تولد. زبان «آرامی» یکی از زبان‌های رایج در منطقه خاورمیانه بوده است. (برخی بر این عقیده اند که این واژه در زمان ساسانیان که خطوط الفبا از راست به چپ نوشته می‌شده، وارد …

دانشمندان بزرگی در ایران چشم به جهان گشوده اند و اسم و رسم جهانی به دلیل نبوغ خود بدست آورده اند. یکی از دانشمندان بزرگ ایران که امروزه در سراسر جهان وی را می شناسند ، ابوریحان بیرونی است وی به دلیل نبوغ بی بدیل در اختر شناسی و ریاضیات …

توکیو تمیزترین شهر آسیا است و کوبه رتبه سوم را در این زمینه دارد.اینها موضوعاتی است که تعجب بسیاری را بر می انگیزد.واقعا چطور ژآپنی ها شهرهای به این بزرگی را تمیز نگه می دارند؟! به عنوان مثال توکیو 13 میلیون جمعیت دارد و سخت کار می کند تا شهر …

سفره ایرانی در سده‌های گذشته تا چند دهه اخیر، از خوراکی مایع که به گونه عام «آش» نامیده می‌شد، تهی نبوده است؛ این خوراک البته گاه و البته درمیان بخش‌هایی از طبقات مردم، وجه غالب سفره بوده، گاه، عمدتا بر اثر دگرگونی‌های اجتماعی و اقتصادی، به پیرامون رانده شده است. …

 تا یک دهه پیش، آویختن سرهای خشک شده چهارپایان و تفنگ دولول شکار روی دیوار، جزء جدانشدنی خانه های اعیان و اشراف بود، شکارکردن به عنوان یکی از گران ترین و شیک ترین تفریحات از گذشته تا به حال، طرفداران فراوانی داشته و دارد؛ طرفدارانی که گاه بدون توجه به …

به مناسبت سالروز مرگ میرزا  میرزاکوچک‌خان جنگلی را، دوستدارانش مجاهدی آزاده می‌خوانند و منتقدانش او را فردی متمایل به روس‌ها که در اندیشه انتزاع گیلان از ایران و پیوستن به شوروی بوده معرفی می‌کنند. اما برای ردشدن همه این روایات، شواهدی وجود دارد؛ شواهدی که بررسی آنها از میرزاکوچک‌خان، چهره …

نگهداری کبوتر و کبوتربازی که در گذر زمان به «عشق‌بازی» نیز شهرت یافته است، یکی از سرگرمی‌های دیرینه ایرانیان به شمار می‌آید. هرچند نمی‌توان آغازی برای آن برشمرد و معین کرد، اما با بهره‌گیری از گواهی‌های تاریخ می‌توان دریافت، ایرانیان از روزگاران دور به نگهداری این پرنده به دلایل گوناگون …

مردمی که در بخش شمالی کوه‌های تبت زندگی می‌کنند، صدها سال است که با اجساد مردگانشان، به شکلی عجیب وداع می‌کنند.  بودیست‌هایی که در تبت زندگی می‌کنند، به جای خاک کردن و یا نابود کردن اجساد مردگانشان، آنها را به کرکس‌ها ارمغان می‌کنند. استخوان‌های باقیمانده‌ای که لاشخورها قادر به خوردنشان …

در طی ۱۲ سال حکومت رایش سوم، در آلمان و نروژ برنامه عجیبی اجرایی شد، این برنامه به تازگی در کتاب جالبی که ۱۰۰ رخداد جالب تاریخی ۲۰ قرن را در ۶ قاره دنیا نقل کرده، فهرست شده است. یکی از چیزهایی جالبی که در این کتاب به آن اشاره …

  «این بار، یک گوشه جالب از زندگی زنان صد سال پیش را برایتان تعریف می‌کنم، یعنی تعزیه زنانه…». در میان نوشته‌های ندیمه دربار ناصرالدین شاه ماجرای تعزیه خواندنی زنان که قسمتی از آن در ماه محرم برگزار می‌شد. «این بار، یک گوشه جالب از زندگی زنان صد سال پیش …

 از زمانی که جمعي از استادان، اعضاي هيئت علمي دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌هاي علوم پزشكي با انتشار نامه‌ای به خطاب به مسئولان کشور نسبت به خطرات فراگیر شدن مصرف قلیان در کشور هشدار دادند هر روز بیشتر توجهات به سمت مصرف رو به افزایش این ماده دخانی جلب می شود. به …

  چای در حالی امروز نوشیدنی اول ما ایرانی‌ها به شمار می‌رود که قدمت کشت و رواج نوشیدن آن از عصر قاجار فراتر نمی‌رود. واردات چای تا عصر قاجار کمابیش از هند و چین توسط بازرگانان صورت می‌گرفت اما در زمان ناصرالدین شاه قاجار بود که وی مجوز کشت آن …

ماری آنتوانت، ملکه فرانسه   سرنوشت منفورترین ملکۀ تاریخ دو اسب سفید بزرگ، کالسکه‌ای را خیابانهای پاریس به دنبال خود می‌کشند. جمعیت کنار خیابان با حرص و ولع همدیگر را کنار می‌زنند تا بتوانند برای لحظه‌ای زنی را که در کالسکه نشسته ببینند. دستهای زن بسته است، اما با پشتی …

کاروان های عازم سفر حج در زمان قاجار ایرانیان مسلمان از گذشته‌های دور به شوق ادای فریضه حج رنج سفر تا شبه جزیره عربستان را به جان می‌خریدند. زائران ایرانی خانه خدا بیش از 1300 سال از مسیر میان عراق تا مکه و مدینه در طول چهل روز عبور می‌کردند …

  جشن مهرگان در مهر روز آغاز می‌شود و شش روز به درازا می‌انجامد   مهرگان یا جشن مهر یکی از بزرگترین جشن‌های ایران است که در مهر روز از برج مهر برگزار می‌شود. «مهرگان» پس از نوروز بزرگترین جشن ایرانیان باستان بوده‌است. جشن مهرگان در روزهای آغازین فصل پاییز …

  ساکنان اولیه بین النهرین معتقد بودند که حیات، آفریده یک رب النوع است   نژاد و دین ساکنان ایران قبل از ورود آریایی ها مطالعاتی که بر روی استخوان های ساکنان قدیمی ایران انجام شده، نژادهای کاملاً همانند و یکسانی را نشان نمی دهد. از یک سو ظاهراً پیش …

زنان برای دیدار با ناصرالدین شاه صف کشیده انددر زمان قاجار مردان در گرفتن زنان از نظر تعداد هیچ محدودیتی نداشتند و تعداد زنان به توانایی مالی آنها بستگی داشت، بنابراین شاهان قاجار که از لحاظ  مالی از همه داراتر بودند زنان بیشتری در حرمسرای خود جای می‌دادند. زنان حرمسرا …

ایرانیان از زمان بسیار کهن ارزش سگ را دریافتند و در زندگی یار و انباز خویش ساختند. آن چنان که در دین آنان به نگاهداری سگ فرمان داده شد و اوستا و دیگر نامه های دینی گواه آن است. در متن های دینی ایرانی سه سگ خانگی، شبانی، و شکاری …