هرچه قدر که کامپیوترها کارهای انسانها را یاد میگیرند، بهرهوری آنها بیشتر شده و به مراتب بسیاری از کارهای انسان را انجام میدهند. با این اوصاف ممکن است چندین شغل از انسانها توسط روباتها تصاحب شود؛ از اینرو آیا میتوان مطمئن شد که هنوز شغلهایی وجود دارد که کامپیوترها قادر به انجام آن نباشند؟ میتوان گفت هنوز مدت زیادی برای تصاحب شغلهای انسانها توسط روباتها باقی مانده و به همین دلیل جای نگرانی نیست. اما پیش از وقوع چنین اتفاقی میتوان چنین شغلهایی برگزید که کامپیوترها هرگز قادر به انجام آنها نخواهند بود.
۱. هنرهای خلاق
در حال حاضر تکنولوژیهایی وجود دارد که میتوانند تا حدودی تلاشهایی برای ایجاد هنرهای خلاقانه به انجام برسانند. هنرهای دیجیتالی مانند فتوشاپ و Illustrator همواره برای گرافیستها بسیار مفید واقع میشوند. پیشرفتهایی که دوربینهای دیجیتالی تا به حال داشتهاند، هنر عکاسی و تصویربرداری را به مراتب ارزانتر و خلاقانهتر کرده است. برای اضافهکردن خلاقیت بیشتر به این گونه هنرها میتوان از موسیقی استفاده کرد و به همین منظور برنامههایی مانند FL Studio و GarageBand توسعه داده شدهاند. اما با این حال تلاش کامپیوترها هیچ زمان جایگزین جای هنرهای خلاق انسانها نخواهد بود. هنر یک خلاقیت بشر، تخیل و ابتکار است.
۲. ورزشهای حرفهای
دنیای امروز مملو از میلیونها طرفدار ورزش است. انسانها همواره دوست دارند ورزش کرده و حتی بازیها و رقابتهای ورزشی را تماشا کنند. ورزشها یک روش بهتر برای تمایل انسان برای بازی کردن است؛ آیا یک استادیوم پر از روباتهایی که بازی را تماشا میکنند هیجانانگیز است؟! شاید برای چند لحظه جذاب باشد؛ اما پس از آن به مصنوعی بودن این موضوع میتوان پی برد. از آنجا که انسانها همواره در انواع مختلف ورزشها فعالیت دارند، از اینرو این حرفه همیشه زنده میماند. حتی اگر انسانهایی هم وجود داشته باشد که در ورزشهای بخصوصی فعالیت ندارند، میتوان گفت حداقل یکی از تماشاگرهای انواع مختلف ورزشها هستند. انسانها همواره از ورزش رقابت، هیجان و تضادهایی را به یاد دارند که کامپیوترها هیچ زمان این تجربه را نخواهند داشت.
۳. بهداشت و درمان پزشکی
برخلاف مواردی که به آنها اشاره شد، برخی جنبههای پزشکی که به طور کامل مبتنی بر اساس دانش پزشکی، مهارتهای فنی و تجزیه و تحلیل دادهها هستند، میتوانند بدون دخالت انسانها، توسط کامپیوترها اداره شوند. اما در این بین برخی عوامل بهداشت و درمان وجود دارند که کامپیوترها توانایی انجام آنها را ندارند. زیرا کامپیوترها نمیتوانند در خصوص اطلاعات ناقص بیمار و روانشناسی انسان تصمیمگیری کنند. به همین دلیل اگر بیماران در معرض معالجه و درمان روباتها قرار گیرند، ممکن است مشکلات جدی بسیاری به وجود بیاید؛ زیرا احتمال اتخاذ یک تصمیم اشتباه وجود دارد.
۴. آموزش
پیشرفتهای فناوری در آینده ممکن است منجر به تغییر نظام آموزشی شود؛ اما هرگز نیاز به معلمها را از بین نخواهد برد. میتوان گفت کلاسهای درسی آنلاین، رشد چشمگیری داشته و تقریباً به محبوبیت بسیاری در بین مردم دست یافته است. اما حقیقت این است که محتوای چنین کلاسهایی همانند کلاسهای درسی حضوری تأثیرگذار نیستند.
آیا کامپیوترها میتوانند هنرهایی مانند موسیقی و ادبیات را همانند انسانها آموزش دهند؟ پاسخ به چنین سئوالی کمی شکبرانگیز است. البته ممکن است روزی این اتفاق بیفتد؛ اما اکتساب آموزشهایی که انسانها آنها را به طور تجربی و ذهنی کسب کردهاند، توسط روباتها کمی دشوار است. علاوه بر این همواره تقاضاهایی برای خودآموزی وجود دارد. حتی اگر کلاسها و مدارس پر از روباتها باشد، بازهم این کامپیوترها قادر نیستند بر اساس توانایی هر کدام از دانش آموزها آموزشی را ارائه دهند.
۵. تضمین کیفیت
تا زمانی که اتوماسیون بخشی از اقتصاد انسانها است، اشتباهاتی به وجود آمده است. از جملهی این اشتباهات میتوان به اختلالات ماشینها و زنگزدن فلزات اشاره کرد. مادربرد و دیگر قطعات ماشینها میتوانند مورد آسیب قرار بگیرند. حتی در شرایط کامل و بینقص نیز نمیتوان کیفیت را تضمین کرد. اما در دنیای واقعی هنگام بروز مشکل و اختلال، این انسانها هستند که به خوبی میتوانند آنها را برطرف کنند. چرا نمیتوان ماشینی را به وجود آورد که کیفیت را به طور کامل تضمین کند؟ زیرا کیفیت بینهایت مفهوم ندارد. شرایطی را تصور کنید که برای این ماشین تضمین کیفیت نیز مشکل به وجود بیاید، آیا در این وضعیت ماشین تضمین کیفیت دوم با هدف کمک به ماشین اول طراحی خواهد شد؟! باید قبول کرد که در بسیاری مواقع نیاز شدید به انسانها مشاهد میشود.
۶. سیاست و قانون
هرچقدر هم به سیاست موجود در جهان امروزی بدبین باشید، همواره سیاست مدارانی هستند که مانند روباتها سختگیرانه و قاطعانه رفتار میکنند. اما اگر کمی واقعبینانه با این موضوع برخورد کنیم، میتوان به طور منطقی و معقولانه به این نتیجه رسید که کامپیوترها هرگز نمیتوانند در عرصهی سیاست حضور داشته باشند.
کامپیوترها هیچ زمان نمیتوانند مسئول روستاها، شهرها و حتی کشورها شوند؛ کامپیوترها نمیتوانند قوانین جدیدی را وضع کنند؛ همچنین قادرنخواهند بود بر اساس شرایط قضاوت کرده و تصمیم بگیرند. فرمانداران، نمایندگان مجلس، قضات و داوران همیشه از بعضی جهات به بصیرت انسانی نیاز خواهند داشت که کامپیوتر هرگز قادر به ارائه این نیاز نیستند.
سخن آخر
در نهایت میتوان گفت پاسخ به سئوال «روباتها قادر به انجام کدام شغلها هستند؟» بسیار ساده است. بصیرت، خلاقیت، نوآوری، شفقت و تخیل مواردی هستند که حتی اگر کامپیوترها هم قادر به انجام آنها باشند، بازهم نیاز به انسان حس خواهد شد.
اما اگر واقعاً کامپیوترها قادر به انجام چنین شغلهایی باشند چه اتفاقی رخ میدهد؟ در چنین مواقعی تمایز میان انسان و کامپیوتر بیش از حد مبهم بوده و میتوان گفت پس از آن تمام سؤالها بی ربط میشود.
چه شغلهایی میشناسید که کامپیوترها قادر به انجام آنها نیستند؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.