فیسبوک تنها یک شبکهی بزرگ اجتماعی در دنیای مجازی نیست. مارک زاکربرگ، سکاندار این غول درهی سیلیکون، ایدههای خلاقانه و فراتر از فیسبوک را در ذهن خود میپروراند.
این شرکت با سرمایهگذاری در بخش آموزش و فراهم کردن زیرساختهای نرمافزاری لازم، در پی تحول در نظام آموزشی است تا نسلی جدید از دانشآموزان را تربیت کند.
مایک سگو، Mike Sego، یکی از چهرههای سرشناس در دنیای کارآفرینی و بازیهای آنلاین است که فعالیت در حوزهی آموزش، در زمره علایق وی قرار دارد. پدر مایک برای ۳۷ سال معلم کلاس پنجم بود و دو بردار بزرگتر وی نیز به عنوان دبیر کلاس دوازدهم مشغول به فعالیت هستند؛ خودش نیز در اوقات فراغت به کارهای آموزشی میپردازد.
با این حال مثل تمامی افراد ماجراجوی دیگر، با ورود به سیلیکون ولی، دنیای فناوری نظر مایک را به خود جلب میکند. در پلهی اول بر روی بازی The Sims مشغول به کار و در پلهی بعدی وارد بازیهای فیسبوک میشود.
بازی fluff friends یکی از اولین بازیهای پرطرفدار فیسبوک به حساب میآید که سرآغاز آشنایی مایک با مارک زاکربرگ شد.
در همین زمان و در سال ۲۰۱۰ زاکربرگ برای کمک به آموزش در برنامهای خیرخواهانه ۱۰۰ میلیون دلار به مدارس نیوجرسی کمک مالی میکند. مایک در این زمان به عنوان مدیر Gaia Interactive انتخاب شده بود و ورود به دنیای آموزش را در برنامهی آیندهی خود میدید.
بنابراین طی تماسی با مارک زاکربرگ او را برای پروژههای مشترک آموزشی دعوت به همکاری میکند.
مجموعهی Summit Denali یکی از گروههای موفق کاری است که هدف خود را بالا بردن سطح آموزشی تعریف کرده. این گروه با هدایت دانشآموزان مدارس دولتی ایالات متحده در رسیدن به اهداف آینده و کسب تحصیلات عالیه، به این افراد کمک میکند.
مایک به همراه چان(Priscall Chan)، همسر مارک زاکربرگ در یکی از تورهای این مجموعه در کالیفرنیا شرکت میکند. مایک مجذوب کار و موفقیت گروه Summit میشود؛ چرا که ۹۹ درصد از فارغالتحصیلان مدارس این گروه حداقل در یک دورهی چهارسالهی کالج پذیرفته شدهاند.
۵۵ درصد از این دانشآموزان تحصیلات خود را در کالج با موفقیت سپری کردهاند که در مقایسه با آمار کل کشور که نزدیک به ۲۸ درصد بوده، فوقالعاده به نظر میرسد. در همین راستا بقیهی آمارهای این مرکز نیز جالب توجه هستند.
تنها ۲۰ درصد از دانشآموزان این مرکز را سفید پوست تشکیل میدهند، ۱۳ درصد از آنها در حال یادگیری زبان انگلیسی و ۴۸ درصد از آنان از برنامهی غذایی نامناسبی رنج میبردند.
گروه Summit با فراهم کردن زیرساختهای نرمافزاری، نوع جدیدی از آموزش را به نظام آموزشی آمریکا معرفی کرده است. با استفاده از این روش دانشآموزان از روش سنتی و معمول دنیای مدارس یعنی آموزش گروهی و سرکلاس نجات پیدا میکنند.
بنابراین هر فرد به راحتی میتواند بر روی پروژه و تکالیف خود کار و همزمان از راهنمایی معلم بهرهمند شود و معلمان دیگر نگران همسطح بودن دانشآموزان در کلاس نخواهند بود.
با مشاهدهی این پروژه توسط چان و اطلاع مارک زاکربرگ از اهداف Summit، رییس و کارآفرین خلاق درهی سیلیکون علاقهی خود را برای سرمایهگذاری در این مجموعه اعلام میکند.
همکاری با فیسبوک راه جدیدی را در جهت تکمیل اهداف گروه Summit ایجاد کرد. بدین ترتیب پروژهای با رهبری مایک سگو به جریان افتاد تا با ایجاد یک پلتفرم رایگان، تحولی در فرآیند آموزشی به وجود آورد.
در حال حاضر ۲۰ مدرسه در ۱۳ ایالت آمریکا از این پلتفرم استفاده میکنند و تا پایان سال این پلتفرم در تمام مدارس آمریکا به صورت آزمایشی راهاندازی میشود. فیسبوک به دنبال استفادهی همگانی از پروژهی خود است.
تلاش بزرگترین شبکهی اجتماعی دنیای مجازی گوگل را هم به تکاپو انداخته و فرصتهای جدیدی برای فعالیتهای استارتآپهای حوزهی آموزش باز خواهد کرد.
برای درکی بهتر از ایدهی فیسبوک برای آموزش نسل آینده باید یک مثال از این مدارس را مرور کنیم. مدرسهی Denali در سیلیکون ولی ایالت کالیفرنیا قرار گرفته است. این مدرسه در حال حاضر سه مقطع تحصیلی را پوشش میدهد و پوشش مقاطع دیگر با ظرفیت ۷۰۰ نفر، از برنامههای آتی این مدرسه است.
مدرسهی Denali از جمله مراکز اصلی پروژهی Summit بوده که دانشآموزان خود را به طور تصادفی از بین کاندیداها برمیگزیند. در این مدرسهی درهی سیلیکون، دیوارها و در نتیجه فاصلهی بین دانشآموزان به حداقل خود رسیده است و تمامی فعالیتهای آموزشی بر اساس نرمافزار دنبال میشود.
برنامهی درسی دانشآموزان با یک پروژه تعریف میشود. در نتیجه هر دانشآموز در قالب درس با یک پروژه درگیر میشود تا در حین انجام آن موضوعات درسی را نیز به خوبی متوجه شود. آموزش و رهگیری تمامی فرآیند حل و رفع اشکال توسط نرمافزار انجام میگیرد.
بنابراین تمرینها متناسب با آموختهها و مهارت فرد تدوین میشوند و معلم نیازی به تنظیم سرعت درس دادن خود ندارد. در این بین تنها تجهیزات مورد نیاز افراد لپتاپهایی است که امروزه با آمدن کرومبوکها هزینههایی به مراتب پایینتری به مدارس تحمیل میکنند.
بنابراین دانشآموزان تنها با کرومبوک خود میتوانند به دنیایی از اپلیکیشنهای آموزشی در دنیای مجازی دسترسی پیدا کنند.
تاوونر، Tavenner، در سال ۲۰۰۳ مدرسهی خود را راهاندازی کرد. این مدرسه که در قالب پروژه Summit فعالیت میکند بعد از چند سال توانست عنوان بهترین مدرسهی دولتی را از طرف مجلهی نیوزویک دریافت کند. او در مورد طرز نگرش خود و باز اندیشی در مورد ساختار قدیمی آموزش بیان میکند:
سوال اصلی من در شروع کار آن بود که ما چرا مدارس دولتی داریم؟ مدرسه و رسالت اصلی آن چیست؟ آیا وقت آن نرسیده که تغییری در ساختار مدارس دولتی رخ دهد.
در نتیجهی این برنامه میتوان گروهی از دانشآموزان را تصور کرد که با اینکه در کلاس حضور دارند، ولی در حال آموختن دروس متفاوتی هستند.
قبل از اینکه فیسبوک به این پروژه اضافه شود کار توسعهی نرمافزار در اختیار گروهی از مهندسین بود که نتیجهی کار خیلی دلچسب نبود؛ چرا که نرمافزار گاه و بی گاه با مشکلات مختلفی روبهرو میشد.
بعد از ملحق شدن فیسبوک، این شرکت ۸ نفر را به طور اختصاصی برای کمک به توسعهی نرمافزار اختصاص داد. در این بین فیسبوک مکلف شد که از اطلاعات کاربران برای مقاصد دیگر از جمله بازاریابی یا فروش اطلاعات استفاده نکند.
با سرمایهگذاری یکی از بزرگترین شرکتهای سیلیکون ولی در Summit، نرمافزاری تحت عنوان PLP توسعه پیدا میکند.
با استفاده از این نرمافزار از یک طرف دانشآموزان به تمامی برنامهی تحصیلی در طول سال دسترسی خواهند داشت و از طرف دیگر معلمان و کادر آموزشی میتوانند فعالیتهای هر دانشآموز را زیر نظر بگیرند.
بنابراین برنامهی تحصیلی و سناریوهای مختلف آموزشی برای هر فرد به طور اختصاصی طراحی میشود. از دیگر مزایای این نرمافزار آموزشی تشویق دانشآموزان به انجام کارهای تیمی است؛ چرا که به لطف ماژولهای طراحی شده در PLP، افراد میتوانند با هم بر روی یک تمرین خاص تمرین کنند.
فیسبوک تنها شرکت دنیای فناوری نیست که در برنامههای آموزشی سرمایهگذاری کرده است. گوگل نیز با ارائهی برنامههای مختلف بر پایهی سرویسهای ابری خود، ایجاد تحول در سیستم آموزشی را دنبال میکند.
سرویس Google Classroom به معلمین اجازه میدهد تا اطلاعیههای آموزشی را بین دانشآموزان به اشتراک بگذارند، به هر فرد یک تمرین اختصاص دهند و توانایی پیگیری آنها را داشته باشند.
جهتگیری فیسبوک به سمت آموزش کمی غیر منتظره ولی هوشمندانه به نظر میرسد. استراتژی جدید این غول دنیای اینترنت با حمایت مدیران ارشد این شرکت همراه شده است. کریس کاکس، مدیر ارشد محصولات فیسبوک در قالب پستی در وبلاگ خود مینویسد:
ما فرصتی را خلق کردهایم که به وسیلهی آن میتوان دانش و مهارتهای خود را به بچهها، اعضای خانواده و کادر آموزشی منتقل کنیم. ما با ایجاد زیرساختهای لازم در پی تغییر و ایجاد آیندهی آموزش هستیم تا بتوانیم تاثیری بر نسل آینده بگذاریم.
با این حال باید پرسید چرا فیسبوک در زمینهای سرمایهگذاری میکند که کمی دورتر از رسالت اصلی سازمانی خود است. شاید این شرکت با ساخت PLP، توسعهی آن و رسیدن به سود در این زمینه، به دنبال جدا ساختن این بخش از بدنهی اصلی خود خواهد بود. البته باید فلسفهی اصلی این کار را در سخنان مارک زاکربرگ جستوجو کرد:
ما به دنبال ایجاد تحول در زندگی افراد با ساخت نرمافزارهای مختلف هستیم. ما به خروجی سیستم کاری خود توجه میکنیم؛ چرا که افزایش کارمندان چیزی جز پر کردن فضاها نیست.
با تمام این تفاسیر اگر در آینده فیسبوک از کار خود منصرف و تصمیم به کنار قطع همکاری خود با مجموعهی Summit بگیرد، حق بهرهبرداری از نرمافزار PLP در اختیار این مجموعه خواهد ماند.
اما به نظر تاوونر این همکاری که تا به امروز نزدیک به سه سال طول کشیده است، آیندهای روشن در پیش روی خود دارد؛ چرا که چشمانداز هر دو گروه از آینده بسیار نزدیک به هم و همراستا هستند.
فیسبوک متعهد به آموزش پایدار در بلند مدت شده است. الگوی مشترک در بین شرکتهای بزرگی چون فیسبوک نشان میدهد که اولویتها و علایق مدیرعامل در انتها به ایجاد کسبوکاری جدید از طرف شرکت منجر میشود.
بنابراین مسیری که بزرگترین شبکهی اجتماعی دنیای مجازی در آن قرار دارد شاید در آیندهای نزدیک به بخشی جدید از کسبوکار این شرکت تبدیل شود.