ایران در آستانه تبدیلشدن به یک واردکننده انرژی
براساس اعلام یکی از مدیران ارشد وزارت نفت، درصورت عدم ساماندهی مصرف سوخت، ایران تا ۷سال دیگر باید سوخت وارد کند. براساس هشداری که این مقام داد، دیگر بحث ذخایر عظیم نفت وگاز ایران مطرح نیست؛ چرا که مصرف نادرست سوخت در سالهای اخیر و اجرا نشدن برنامههای پیشگیرنده، حالا ایران را در لبه پرتگاه مصرف انرژی قرار داده است.
یکی از بخشهای دورمانده از توجهات در وزارت نفت، سازمان بهینهسازی انرژی است. شاید فعالیتهای این شرکت به نظر ساده بیاید، اما برنامهریزی برای مصرف بهینه و صرفهجویی در سوخت، علاوه بر آنکه به اشتغالزایی کمک میکند، منابع را حفظ میکند و البته حوزه مناسبی برای سرمایهگذاری است. این جملات، بخشی از سخنان مدیرعامل شرکت بهینهسازی مصرف انرژی یا نیمه روشن آن است. اما هنگامی که او شروع به خواندن آمار کرد، نیمه دیگر سخنان او نمایان شد که جالب و تا حدودی حیرتانگیز بود.
به گفته نصرتالله سیفی، ایران در آستانه تبدیل شدن به یک واردکننده انرژی است! براساس اعلام او درصورت عدم ساماندهی مصرف سوخت، ایران تا ۷سال دیگر باید سوخت وارد کند. براساس هشداری که او داد، دیگر بحث ذخایر عظیم نفت وگاز ایران مطرح نیست؛ چرا که مصرف نادرست سوخت در سالهای اخیر و اجرا نشدن برنامههای پیشگیرنده، حالا ایران را در لبه پرتگاه مصرف انرژی قرار داده است. اما گلههای این مقام مسئول، به همین جا ختم نمیشد و نبود آمارهای دقیق، دلیل دیگری است که به گفته او برنامهریزی را سختتر میکند.
شیوه جدید هدفمندی یارانهها در جزیره قشم
نصرتالله سیفی، مدیرعامل شرکت بهینهسازی انرژی در این نشست خبری با تاکید بر اینکه قانون هدفمندی یارانهها به درستی اجرا نشده است، گفت: پایلوت شیوه جدید اجرای قانون هدفمندی با تکنیک جدید کارت انرژی در جزیره قشم اجرا میشود. براساس مطالعاتی که اتاق بازرگانی انجام داده است و با کمک سازمان مناطق ویژه اقتصادی برای جلوگیری از صدمات ناشی از قاچاق و بهبود و ارتقای مصرف انرژی این طرح پیشبینی شده است که باید در هیأت دولت هم تصویب شود تا به مرحله اجرا برسد و براساس آن قیمت حاملهای انرژی واقعی شده و کارت انرژی جایگزین یارانه نقدی خواهد شد.
تولید خودروی داخلی به صرفه نیست
سیفی در ادامه این جلسه خبری با بیان اینکه استاندارد مصرف بنزین برای خودروهای کلاس C حدود ۸ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر است، گفت: میانگین ترکیبی مصرف سوخت بنزین در خودروهای وارداتی حدود ۸ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر و خودروهای تولید داخل ۱۱ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر است. با این وضع شاید از نظر مصرف انرژی صرف نکند که در داخل خودرو تولید کنیم چرا که مصرف سوخت خودروهای داخل بسیار بالا است و هزینه انرژی زیادی به کشور تحمیل میکند.
او ادامه داد: در همین زمینه با وزارت راه و شهرداریها درباره اجرای قانون مبحث ۱۹ مشکل جدی داریم چرا که این قانون سال ۷۵ ابلاغ شده، اما اجرا نمیشود. همچنین یکی از مشکلات بزرگ ما در کشور نداشتن آمار است. ما درباره تعداد خودرو ۳ آمار مختلف با فاصله زیاد داریم چنانکه پلیس راهور، وزارت صنعت و سامانه کارت سوخت ۳ رقم مختلف با فاصله ۲۰درصدی درباره تعداد خودروهای کشور ارایه میدهند.
وی با اشاره اینکه نقشه راه خودروسازان برای کاهش مصرف سوخت خودروها راضیکننده نیست، گفت: در پروژههای مربوط به بند «ق» برنامه خودروهای هیبریدی را داشتیم اما چون تکنولوژی لازم را به ما نمیدادند و خودمان هم این تکنولوژی را نداشتیم، برنامه حذف شد.
جریمه ایران برای انتشار کربن از ۲۰۲۰
او با بیان اینکه در سال ۸۹ یک بشکه نفت خام در ایران ۱۰۰هزار تومان GDP (تولید ناخالص داخلی) تولید کرده است، گفت: اگر قیمت نفت را در آن زمان ۱۰۰ دلار و قیمت دلار را نیز ۱۰۰۰ تومان فرض کنیم، این اعداد نشان میدهد مصرف هر بشکه معادل نفت خام در ایران هیچ ارزش افزودهای در اقتصاد ملی ایجاد نکرده است. امسال فرض کردیم ۲۵۰میلیون بشکه معادل نفت خام در مصرف انرژی صرفهجویی انجام شود، اما اگر دستگاهها کمک کنند به میزان بیشتری صرفهجویی قابل تحقق خواهد بود. او در ادامه تاکید کرد: مصرف انرژی در بخش ساختمان ۵ برابر استاندارد است.
همچنین به گفته سیفی، ایران پیمان منع انتشار کربن را امضا کرده و از سال ۲۰۲۰ میلادی برای انتشار کربن اضافه جریمه خواهد شد. در همین زمینه ایران باید در سالجاری سناریوهای کاهش انتشار کربن را به سازمان ملل ارایه دهد. در همین زمینه سازمان بهینهسازی انرژی برنامههایی را پیشبینی کرده که برای شروع آنها تنها به ۶۰میلیارد دلار نیازد دارد و بقیه منابع مورد نیاز از محل بازگشت سرمایهگذاری انجام شده، تامین میشود.
او در ادامه اضافه کرد: ما در سال ۷۵۰میلیون تن معادل کربن تولید میکنیم و رتبه ما در این شاخص ۵ یا ۶سال پیش ۱۴ بود که الان به ۸ رسیدهایم.
صرفهجویی ۸۷۰میلیارد دلاری
او گفت: طبق سیاستهای کلی اصلاح الگوی مصرف ابلاغ شده در سال ۱۳۸۹، شدت انرژی (شاخص بررسی کارایی مصرف انرژی) تا سال ۱۴۰۰ باید ۵۰درصد کاهش یابد. اگر روند مصرف به صورت فعلی ادامه یابد تا سال ۱۴۰۱ واردکننده انرژی خواهیم شد. در این زمینه نمونههای جهانی نیز وجود دارد. در انگلستان در سال ۲۰۰۵ مصرف نفت بر تولید پیشیگرفت و انگلیس واردکننده نفت شد؛ در مورد گاز هم انگلیس در سال ۲۰۰۵ مزیت تولیدی خود را از دست داد و واردکننده شد و این اتفاق در مورد مکزیک هم در سال ۱۹۹۵ افتاد. این درحالی است که هرچه بهتر مصرف کنیم، قدرت و ظرفیت صادرات ما افزایش خواهد یافت. اما این تنها نکته مثبت درباره صرفهجویی در انرژی نیست. یک دلار سرمایهگذاری در کارآیی انرژی برابر سه دلار سرمایهگذاری در بخش تولید است.
او گفت: در صورتی که موفق به کاهش شدت انرژی به میزان ۵۰درصد با احتساب رشد اقتصادی سالانه ششدرصد تا سال ۱۴۰۹ شویم، ۸۷۰میلیارد دلار ارزش صرفهجویی خواهد بود و سهمیلیون فرصت شغلی ایجاد میشود. همچنین معادل پنجمیلیارد بشکه نفت خام نیز از میزان مصرف کاسته خواهد شد و ۷۷۰میلیارد دلار از محل انرژی صرفهجویی شده به کشور باز میگردد و ۱۸۰۰میلیون تن از انتشارکربن کاسته میشود. اما برای این کار تاسال ۱۴۰۰ به حدود ۱۹۲میلیارد دلار سرمایهگذاری در این بخش نیاز است.
سیفی گفت: سال گذشته دولت تصویب کرد ۳۰۰میلیارد تومان از محل یارانهها به وزارت نفت و ۲۰۰میلیارد تومان به وزارت نیرو برای بهینهسازی مصرف انرژی پرداخت شود که هیچ رقمی پرداخت نشد اما نفس تصویب چنین مادهای بسیار مثبت است.
