نه داشتن یک کلکسیون از رمان های نامدار در کتابخانه و نه هر هفته به شهرکتاب رفتن، هیچ یک نمی تواند از کودک تان یک کتابخوان حرفه ای بسازد. اگر خودتان با خواندن بیگانه باشید و اگر از تکنیک های ساده ای که می تواند کودک شما را کتابخوان کند، بی خبر باشید.
اگر می خواهید فرزندتان زود حرف زدن را یاد بگیرد و مهارت های کلامی اش تقویت شود، تا می توانید با او حرف بزنید. کلماتی که از زبان شما خارج می شوند، بیشترین تاثیر را بر رشد مهارت های زبانی کودک تان می گذارد. اگر می خواهید حین کتاب خواندن، به رشد این مهارت در کودک تان کمک کنید، از چنین جملاتی کمک بگیرید: «وای! اینجا را ببین! چه کتاب های خوبی. چرا از توی این قفسه یکی شان را بر نمی داری تا با هم کتاب بخوانیم؟» مهم نیست که کودک تان به اندازه درک این جملات بزرگ شده یا نه. حتی اگر او همه حرف های شما را نفهمد، با کمک گرفتن از این جملات می توانید بخشی از ذهنش را که مربوط به صحبت کردن است، به مرور فعال تر کنید.
به کلمات دست بزنید
وقتی حین کتاب خواندن انگشت تان را زیر کلمات حرکت می دهید، به کودک تان می گویید که این نشانه های بامزه به ظاهر بی معنا، مفهوم دارند و همان جملات زیبایی هستند که به گوش او می رسند. شما با چنین کاری ولع او به خواندن در سال های آینده را بیشتر کرده و او را به این کار علاقه مند می کنید.
قصه را بازی کنید
اگر کودک تان تازه خواندن را یاد گرفته، برخی از جملات کتاب راکه مخصوص شخصیت خاصی هستند، با یک ماژیک شبرنگ مشخص کنید و از او بخواهید وقتی درحال بازی کردن نمایشی بر اساس آن داستان هستید، بخش های رنگی شده را با صدای خودش بخواند. به این طریق هم او را در فرآیند داستان خوانی درگیر کرده اید و هم باعث شده اید لذت بیشتری از خواندن ببرد.
از کودک تان حرف بکشید
قرار نیست فرزندتان تنها با شنیدن جملات از آنها درس بگیرد. برای رسیدن به هدفی که نویسنده کتاب مد نظر داشته، باید کودک تان را به فعالیت بیشتر ترغیب کنید. برای مثال پیش از آنکه صفحه را بخوانید، عکس هایش را در مقابل کودک تان قرار دهید و از او چنین سوالی بپرسید: «به نظرت خرس کوچولو مشکلش را به چه شکل حل می کند؟» کودک تان وقتی با چنین سوال هایی مواجه می شود، بیشتر با داستان درگیر می شود و برای پاسخ دادن، خلاقیت بیشتری را به کار می گیرد. گذشته از این، در صورتی که نظر او اختلاف زیادی با آنچه که در کتاب نوشته شده داشته باشد، وقتی ماجرای واقعی را در ادامه از زبان شما می شنود، ذهنش آمادگی بیشتری برای به خاطر سپردن آن پیدا می کند.
حق انتخاب دهید
پیش از آنکه کتاب خواندن را شروع کنید، کودک تان را با دادن حق انتخاب به او درگیر ماجرا کنید. برای مثال چند کتاب را از قفسه بیرون بیاورید و از او بپرسید که دوست دارد امشب کدام داستان را بشنود یا اینکه کدام داستان را دوست دارد اول بخواند. وقتی کودک تان با میل خودش وارد این بازی می شود، توجه بیشتری به آنچه که برایش می خوانید، می کند.
کتاب بسازید
از کودک تان بخواهید که داستانی را برای تان تعریف کند و آن را روی چند برگ کاغذ بنویسید. در هر برگه کافی است بخشی از داستان را که در سه ، چهار خط خلاصه شده، بیاورید و بعد از تمام شدن، از فرزندتان بخواهید نقاشی را که از نظرش با هر بخش مرتبط است، بالای آن بکشد. حالا شما توانسته اید کتابی مخصوص به او را با کمکش طراحی کنید و انگیزه اش برای داستان پردازی را بالا ببرید.
کتاب جوک برایش بخرید
برای فرزندتان جوک هایی ساده و مناسب سنش تعریف کنید و حتی با کمک کتاب های لطیفه که در شهرکتاب ها هست، به او چند جوک ساده که برایش جالب هستند، یاد دهید. کودک تان با تعریف کردن لطیفه های تکراری خود در برابر دیگران، یاد می گیرد که شکل دادن ساختار های تازه ای از جملات و عبارات را تمرین کند.
کلمه یابی کنید
وقتی کودک پیش دبستانی شما تنها چند حرف از الفبا را یاد می گیرد، وقت آن رسیده که بازی کلمه یابی را شروع کنید. برای مثال اگر کودک تان حرف «ر» که نامش با آن آشنا می شود را یاد گرفته، یکی از کتاب هایش را بردارید و وقتی که کنار هم نشسته اید، از او بخواهید همه «ر» ها را پیدا کند. هر وقت کودک تان کلمه ای که این حرف در آن قرار گرفته را پیدا کرد، آن واژه را برایش بخوانید و تشویقش کنید.
قلنبه سلنبه حرف بزنید
نگرانید که کودک تان معنای برخی واژه ها را متوجه نشود و به همین دلیل وقت داستان خواندن، واژه ساده تری را به جای آنها به کار می برید؟ این تفکر را کنار بگذارید و با خیال راحت واژه های جدید را برای کودک تان بخوانید. کودکان عاشق تکرار شدن قصه ها هستند و وقتی برای چندمین بار واژه تازه ای که برایشان معنا کرده اید را می شنوند، آن را ناخواسته وارد گروه کلماتی که به کار می برند، می کنند. به این ترتیب شما با گفتن چنین کلماتی فهم داستان را برای کودک تان سخت نکرده اید، بلکه به او امکان گسترده تر کردن دایره لغاتش را داده اید.
خسته نشوید
اگر کودک تان در هفته بارها از شما می خواهد که یک کتاب را بخوانید، برای منصرف کردنش تلاش نکنید. مهم نیست که چند بار داستان را شنیده است؛ شما می توانید هزاران بار کتاب مورد نظر را برایش بخوانید و حتی تا جایی پیش بروید که تک تک سطر های داستان را از بر شود اما اجازه ندهید خواندن کتاب های تکراری، فرصت شروع کردن کتاب های تازه را از شما بگیرد. برای مثال می توانید داستان کوتاه تازه ای را قبل یا بعد از خواندن کتاب دوست داشتنی شروع کنید.
امتحان بگیرید
نه اینکه در فضایی جدی از کودک تان در مورد سطرهای خوانده شده امتحان بگیرید اما می توانید در فضایی دوستانه و حین بازی، سوال هایی را در مورد داستان از او بپرسید؛ این سوال ها می تواند در مورد بخش هایی که پیام اصلی داستان در آنها پنهان شده باشند یا اینکه از بخش هایی پرسیده شوند که می دانید واژه های تازه در آنها به کار رفته اند. اگر کودک تان دقیقا از آن واژه ها استفاده نکرد، اشکالی ندارد؛ مهم این است که مفهوم آنها را درک کرده باشد و واژه ای جایگزین برایش پیدا کرده باشد. شما هم می توانید پس از شنیدن توضیحاتش یک بله همراه با لبخند به او هدیه کنید و واژه مورد نظرتان را هم در ادامه به کار ببرید تا ملکه ذهنش شود.
فوت کوزه گری
توپ توی زمین شماست
دلیلی ندارد که به جای اسباب بازی برایش کتاب بخرید یا شب ها وقتی غرق خواب است، او را مجبور به شنیدن ماجرای کتاب ها کنید. شما می توانید با برخی از رفتارهایی که هر روز و هر هفته نشان می دهید، کودک تان را به خواندن و داستان بافتن علاقه مند کنید.
با او بخوانید، نه برای او
تنها با خواندن کتاب برای کودک تان نیست که او را کتابخوان می کنید. برای رسیدن به چنین هدفی، وقتی که خودتان قصد کتاب یا مجله خواندن دارید، کتاب های او را هم در مقابلش قرار دهید تا به تقلید از شما سراغش برود. بچه ها بیشتر از آنکه از حرف های شما درس بگیرند، با الگو برداری از رفتارهای شما به شخصیت خود شکل می دهند
با هم کتابخانه بروید
اگر دانشجو هستید یا قصد دارید کتاب خاصی را از کتابخانه امانت بگیرید، کودک تان را هم با خود همراه کنید. اجازه دهید بین قفسه های کتاب با شما بچرخد و بعد سراغ قفسه های کتاب کودک برود و برای خودش هم کتابی برای امانت گرفتن پیدا کند. حتی اگر خودتان نمی خواهید کتاب خاصی را امانت بگیرید، صرفا برای جست وجوی کودک تان در این محیط، او را به کتابخانه ای که عنوان های زیادی کتاب کودک در آن قرار دارد، ببرید.
تابلوها را بخوانید
برای علاقه مند کردن کودک تان به خواندن، فقط نباید از کتاب ها کمک بگیرید. وقتی برای خرید یا قدم زدن با او به خیابان می روید، توجه بیشتری به تابلوهایی که در خیابان نصب شده کنید و عبارات و جملات روی آنها را برای کودک تان بخوانید. اگر تابلوی راهنمایی و رانندگی سر راه تان باشد، با خواندن عبارت زیر علامت یا تصویری که روی تابلوست، می توانید آن را در ذهن کودک تان ماندگار و توجهش به نوشته ها را بیشتر از قبل جلب کنید.
aftabir