امروزه کره بادام زمینی جای خود را در بین مردم بازکرده است. اما آیا کره بادام زمینی برای سلامتی خوب است؟
برخی کره بادام زمینی را بر روی نان تست مالیده و به عنوان صبحانه میل میکنند و برخی در خمیر کیک و کلوچه از آن استفاده میکنند، به هر شکلی که استفاده شود غذای بسیار جذاب و پرطرفداری است که اگر یکبار آن را خریداری کنید، بعدازآن همیشه یک بسته کره بادامزمینی در آشپزخانه خود خواهید داشت.
همانند بسیاری از کرههای مغزهای گیاهی، کره بادامزمینی نیز حاوی چربی و کالری بسیار بالایی است (حدود 90 کالری و 16 گرم چربی در هر 2قاشق غذاخوری). خبر خوب این است که با خوردن 2 قاشق کره بادامزمینی علاوه بر دریافت 190 کالری، مقدار بسیاری زیادی مواد مغذی نیز دریافت میکنید. مغزها و کرههای آنها منبع بسیار خوبی برای پروتئین، فیبر، ویتامینها، مواد معدنی و مواد شیمیایی گیاهی هستند.
در سال 2003 سازمان نظارت بر غذا و داروی امریکا ادعای فواید سلامتی برای کره بادامزمینی و برخی مغزهای گیاهی را تأیید کرد و اعلام کرد شواهد علمی نشان میدهد که خوردن بیشتر مغزهای گیاهی به مقدار 42 گرم در روز ( بهعنوان بخشی از برنامه غذایی کم کلسترول و کمچربی اشباعشده) میتواند خطر بیماریهای قلبی را کاهش دهد.
بیشتر تحقیقات نشان میدهد فواید سلامتی مغزها شامل کاهش خطر بیماریهای قلبی عروقی یا عوامل زمینهساز آنهاست اما شواهدی نیز وجود دارد که نشان میدهد ممکن است مغزها به کاهش بیماریهای دیگری نیز کمک کنند مثلاً کره بادامزمینی منبع ماده شیمیایی گیاهی ریزوراترول (resveratrol) است (مادهای که در پوست انگور نیز وجود دارد). مطالعه اخیر در آلمان نشان داد که این ماده تأثیر پیشگیریکننده برای سرطان کولورکتال (روده) دارد.
نکته جالب این است که بادامزمینی درواقع یکی از حبوبات (از خانواده باقلائیان) بومی امریکای جنوبی است که ظاهر و طعمی همانند مغزها دارد.
بادامزمینی ازنظر تغذیهای نیز همانند مغزها است. حدود نیمی از وزن آن چربی است و بقیه وزنش تقریباً بهطور مساوی پروتئین و کربوهیدرات (همراه با فیبر) است. حدود نیمی از کل چربی بادامزمینی چربیهای تک پیوندی اشباعنشده هستند. این همان چربی است که با سطح سالمتر لیپیدهای خون مرتبط است. یکسوم چربی آن را چربیهای چند غیراشباع (Polyunsaturated) تشکیل میدهد که کاملاً در بادامزمینی از اسیدهای چرب امگا-6 تشکیلشده است. حدود14% چربی آن، بهطور طبیعی اشباعشده است.
برای خرید کره بادامزمینی به دنبال چه باشیم؟
هنگام خرید کره بادامزمینی به دنبال محصولات طبیعی که چربی یا شکر افزوده ندارند یا مقدار آن بسیار کم است باشید. برخی شرکتها روغنهای هیدروژنه بخشی نیز به نوع معمول کره بادامزمینی اضافه میکنند و بسته به مقداری که افزوده میشود، ممکن است چربیهای ترنس نیز در آن وجود داشته باشند.
از نظر سدیم حتی طبیعی ترین برندهای کره بادام زمینی، مقداری نمک برای طعم به آن میافزایند. اگرچه با مقدار کم آن نیز میتوان طعم خوبی ایجاد کرد و حدود 120 میلیگرم سدیم در هر دو قاشق غذاخوری معمولاً مطلوب است.
کره بادام زمینی برای کسانی که مستعد ابتلا به بیماریهای قلبی هستند، مفید می باشد، زیرا چربیهای موجود در بادامزمینی از نوع چربیهای خوب هستند. به علاوه دارای فیتوسترول است که ساختاری شبیه به کلسترول موجود در غذاهای حیوانی دارد، با این تفاوت که بر خلاف کلسترول، فیتوسترول برای سلامت قلب و عروق مضر نیست.
در ضمن، هر 32 گرم کره بادامزمینی حدود 50 میلیگرم فیتوسترول دارد و بررسیها نشان داده مصرف روزانه 2 گرم فیتوسترول میتواند تا 10 درصد از میزان کلسترول LDL یا کلسترول بد بکاهد و در صورتی که فرد رژیم کم چربی داشته باشد، میتواند میزان کلسترول بد را تا 20 درصد پایین آورد.
در کل تحقیقات نشان داده اند که مصرف حداقل 4 بار بادامزمینی در هفته، تا 37 درصد از خطر بیماریهای قلبی میکاهد. پس اگر میخواهید از بیماریهای قلبی در امان باشید، از یک مشت بادامزمینی (حاوی ده عدد) یا یک قاشق غذاخوری کره بادامزمینی، آن هم 4 بار در هفته شروع کنید.
ضد سرطان:
تحقیقات دیگری نشان داده اند که مصرف یک واحد بادامزمینی (10 عدد بادام زمینی) در هفته میتواند از بروز سرطان روده در زنان پیشگیری کند. فیتوسترول موجود در بادامزمینی و کره بادامزمینی نیز میتواند رشد سلولهای سرطان پستان، روده بزرگ و پروستات را کند کرده و حتی از بروز سرطان ریه در افراد مستعد بکاهد. بهعلاوه، بادامزمینی حاوی نوعی آنتیاکسیدان به نام رزوراترول است که میتواند به نوعی ترکیب ضدسرطانی به نام پیساتانول تغییر شکل یابد. این تغییر شکل به کمک نوعی آنزیم که در تومورهای سرطانی یافت میشود، ایجاد میشود و به این ترتیب مانع رشد تومورها خواهد شد.
ضد دیابت:
جالب است بدانید ثابت شده که مصرف منظم کره بادامزمینی (حداقل 5 قاشق غذاخوری در هفته) میتواند از بروز دیابت نوع 2 در زنان پیشگیری کند. فیبر و منیزیم موجود در کره بادامزمینی از جمله دلایل خاصیت ضددیابتی این ماده غذایی هستند.
دشمن سنگ کیسه صفرا:
تحقیقات بیشماری نشان داده اند مصرف مرتب کره بادامزمینی میتواند احتمال ابتلا به سنگ صفرا را در مردان و احتمال برداشتن کیسه صفرا را در زنان کاهش دهد. دلیل این خاصیت بادام زمینی نیز وجود فیبرهای غذایی، فیتوسترول و منیزیم است. مطالعه 20ساله روی بیش از 80 هزار زن نشان میدهد زنانی که حداقل دو قاشق غذاخوری بادامزمینی یا کره بادامزمینی در هفته مصرف میکنند تا 25 درصد کمتر به سنگ صفرا مبتلا میشوند.
شاید باور نکنید، اما این راه ساده و آسانی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری است.
باز هم فیتواسترول:
اما در مورد مصرف منظم این نوع کره توسط خانمهای باردار باید بگوییم، امروزه بحث فیتواسترادیول بسیار داغ بوده و محققان اثرات گوناگونی را به آن نسبت میدهند؛ مثلا مشکلات قاعدگی را به کمک آن میتوان برطرف کرد، و یا اینکه این مواد قادرند احتمال بروز پوکی استخوان را کم کنند.
از آنجایی که فیتواسترادیول در بادامزمینی وجود دارد (یعنی در هر 100 گرم کره بادامزمینی، 100 میلیگرم از این ماده یافت میشود)، میتواند برای بیماریهای زنانه موثر باشد، اما مصرف آن در بارداری دلخواه است، یعنی نه ضرر خاصی برای مادر و جنین دارد و نه منفعت خاصی، فقط مصرفاش باید به اندازه و در وعده صبحانه باشد، زیرا در صورت افزایش مصرف کره بادامزمینی به دلیل داشتن چربی و انرژی زیاد، مشکل اضافه وزن پیش خواهد آمد.
افرادی هم که میخواهند شبها شام سبکی بخورند، میتوانند با یک فنجان چای، یک یا دو واحد نان آغشته به این نوع کره را میل کنند.هشدارها:
با وجود تمامی فواید یاد شده، بادامزمینی جزء مواد غذایی آلرژیزا (حساسیت زا) است. حساسیت به بادامزمینی میتواند شدید باشد، طوری که مصرف مقدار کمی از آن میتواند به شوک آنافیلاکسی منجر شود. در نتیجه افراد مبتلا به آلرژی باید از مصرف هر گونه غذای حاوی بادامزمینی خودداری کنند، حتی خوردن کره بادامزمینی هم به دلیل داشتن ذرات پروتئین درست نیست. بنابراین در دو سال اول زندگی نباید از بادام زمینی و فرآوردههای آن برای تأمین انرژی کودک استفاده کرد، ولی بعد از آن در صورت نداشتن حساسیت، میتوان آن را در برنامه غذایی گنجاند.
از سوی دیگر، گاهی پزشک به افرادی که مستعد ابتلا به سنگ کلیه و مثانه هستند، توصیه میکند از خوردن مواد غذایی حاوی اگزالاتها از جمله بادام زمینی و کره ی آن خودداری کنند، زیرا این ترکیبات احتمال بروز این سنگها را بالا می برند.
یادتان نرود که کره بادامزمینی طبیعی را میتوان برای یک یا دو هفته در هوای آزاد و دو ماه در یخچال نگه داشت.