بدون شک سال 2015، هدست های واقعیت مجازی بود. سالی که تا دل تان بخواهد، از هدست های رنگارنگی رونمایی شد که کمتر کسی حتی آن ها را از نزدیک دیده است. جالب این که تقریبا هیچ کدام آن ها، نسخه نهایی یک هدست واقعیت افزوده تمام عیار نیستند.
بیشتر هدست های کنونی واقعیت مجازی، در حقیقت پیش نمونه هایی آزمایشی محسوب می شوند که برای توسعه نرم افزاری و سخت افزاری و سنجش اقبال عمومی به تولید نیمه انبوه رسیده اند. در حقیقت سال آینده و با عرضه اولین نسخه نهایی «اوکولوس ریفت» و «سونی پلی استیشن وی آر» به بازار، تازه دوران هدست های واقعیت مجازی تمام عیار آغاز می شود.
این روزها شرکت های زیادی درگیر ساخت هدست های واقعیت مجازی هستند که مهم ترین آن ها و محصولات شان را می توانید در این مطلب مشاهده کنید. جالب این که بخش قابل توجهی از این محصولات، یا دست کم آن دسته که نمونه آزمایشی فروشی داشتند، در بازار ایران هم پیدا می شود.
هدست های کنونی موجود در بازار دو نوعند: یکی مدل مجهز به مانیتور و سنسور که هدست های اصلی واقعیت مجازی اند و تجربه به مراتب کامل تری را پیش روی ما می گذارند (این ها همان مدلی اند که سال دیگر اولین نسخه های نهایی شان به بازار عرضه خواهد شد.) دیگری آن هایی هستند که در حقیقت نسخه ای از «کارد بورد» گوگل به شمار می آیند. درواقع تنها قابی ساده اند که گوشی را در خود جای می دهند و سنسور خاصی هم ندارند. این دومی ها ارزان ترند. گرچه طبعا تجربه به مراتب کم رنگ تری از واقعیت مجازی ارائه می دهند.
GOOGLE CAROBOARD
دو سال پیش وقتی گوگل در کنفرانس «گوگل I/O»، هدست های مقوایی واقعیت مجازی خود را به رایگان پخش کرد، هیچ کس فکرش را هم نمی کرد که این ایده ساده، خیلی زود به محصولی مهم بدل شود.
محصولی که به واسطه اش، حتی خود گوگل نیز به شکلی جدی درگیر واقعیت مجازی شد. گوگل خیلی زود، بسته نرم افرازی لازم برای توسعه نرم افزارهای واقعیت مجازی را روی اندروید و موتوربازی «یونیتی» عرضه کرد تا فضا برای ورود دیگران آماده شود.
نسخه دوم «کاردبورد» امسال از راه رسید، در حالی که موج کاردبورد گوگل دیگر همه گیر شده بود. این روزها همه مدل کاردبوردی را می توانید پیدا کنید، از کپی های پلاستیکی تا مقوایی. این گجت همین حالا در بازار ایران، به راحتی با قیمتی بین سی تا شصت هزار تومان پیدا می شود. ضمنا اگر سری به وب سایت «cardboard.ir» بزنید، می توانید نحوه ساخت کاردبورد به زبان فارسی را دریافت کنید.
OCULUS RIFT
مهم ترین و مشهورترین هدست واقعیت مجازی این روزها، اتفاقا مورد انتظارترین آن ها نیز هست. سال پیش، فیسبوک «اوکولوس» را به قیمت بیش از دو میلیارد دلار خرید و زمینه توسعه آن را فراهم کرد. با وجود زیاد شدن دست در دنیای واقعیت مجازی، اوکولوس هم چنان بزرگ ترین نام این دنیاست. تاکنون بیش از پنج پیش نمونه از اوکولوس عرضه شده که نمونه آزمایش «DK2» آن، این روزها در بازار ایران هم با قیمت های سرسام آوری پیدا می شود.
آخرین نمونه آزمایشی ریفت اوکولوس، فعلا «Crescent Bay» نام دارد که بیشتر خصوصیات نمونه نهایی که سال آینده می آید را داراست. این نمونه، توانایی پوشش 360 درجه ای چرخش سر را دارد. به علاوه به جای دو قسمت کردن یک نمایشگر بزرگ برای دو چشم، اوکولوس در نسخه جدیدش صاحب دو نمایشگر با وضوح بالا برای هر کدام از چشم هاست. ضمنا دو دسته بازی مخصوص (موسوم به «Oculus Touch») برای استفاده همراه هدست وجود دارد که امکان ردگیری موقعیت دست ها را در دنیای مجازی فراهم می کنند.
البته گیم پدهای خود اوکولوس، جزو پکیج فروش نهایی نخواهند بود. به جای آن، هر بسته اوکولوس (در نتیجه همکاری با مایکروسافت) شامل یک گیم پد ایکس باکس وان است که امکان بازی با اوکولوس را فراهم می کند. تنها مشکل اوکولوس این جاست که به کامپیوتری واقعا قوی نیاز دارد.
RAZER OSVIR
بیشتر هدست های واقعیت مجازی درست حساب امروز بازار- چه آن ها که در شُرف آمدن هستند و چه آن هایی که بعدها عرضه خواهد شد- بیش از حد گران اند. نسخه نهایی اوکولوس کمتر از 350 دلار نیست و وایو هم بعید است زیر چهارصد دلار عرضه شود. این وسط «Razer» می خواهد یکی از معدود هدست های ارزان باشد.
«ریزر»- که بیشتر شهرتش را مدیون کامپیوترهای حرفه ای دنیای بازی است- این هدست را تنها با قیمت دویست دلار عرضه خواهد کرد، در حالی که با همه نرم افزارهای اوکولوس و دیگر هدست های واقعیت مجازی سازگار است، اما اصل داستان ریزر، رقابت نیست. این شرکت عضو کنسترسیومی است که اصطلاحا به آن «OSVIR» یا «کنسرسیوم واقعیت مجازی متن باز» گفته می شود و تلاش دارد تا تمام توسعه دهندگان واقعیت مجازی را زیر چتر خود جمع کند.
HTC VIVE
بین همه هدست های واقعیت مجازی، شاید هیچ یک هیاهوی «Vive» را نداشته باشند. هدستی که گفته می شود پیش رفته ترین هدست واقعیت مجازی این روزهاست اتفاقا تا چند ماه دیگر، زودتر از بیشتر رقبا به بازار عرضه خواهد شد. «وایو» را شرکت بازی ساز مشهور «Valve» (سازنده بازی معروف «Half Life» و صاحب فروشگاه «استیم») با همکاری اچ تی سی طراحی کرده و برنامه های زیادی هم برای آن دارد.
قرار است «ولو» تا زمستان امسال، کنسول بازی مشهور «استیم» خود را _(که بر مبنای بازی های موجود در فروشگاهش است) روانه بازار کند که طبیعتا وایو نیز جزئی از این برنامه خواهد بود. تجربه وایو، از همه هدستهای کنونی واقعیت مجازی، بهتر و قوی تر است.
وایو صاحب دو نمایشگر مجزا برای هر چشم (با کیفیت «1200 در 1080» پیکسل) است که تصاویر را با سرعت نود فریم بر ثانیه پخش می کند و میدان دیدی 360 درجه ای دارد. وایو (برخلاف اوکولوس و مورفیس)، به دو سنسور لیزری (موسوم به «Steam VR base») مجهز است که در نزدیکی شما نصب می شوند تا موقعیت فیزیکی تان را به هدست اطلاع دهند. وایو از دیگر رقبا اندکی گران تر خواهد بود و احتمالا با قیمتی بین دویست تا چهارصد یورو به بازار عرضه می شود.
SANSUNG GEAR VR
این گجت، در حقیقت حاصل همکاری سامسونگ و اوکولوس برای توسعه یک هدست واقعیت مجازی قابل حمل (برای گوشی های «گلکسی نوت 4» و «گلکسی اس 6» و «اج 6») شمرده می شود. تفاوت اصلی این گجت با قاب های رایج این روزهای واقعیت مجازی این است که اولا میدان دید به مراتب بهتری دارد، ثانیا به دلیل مستقل بودن ژیروسکوپ و شتاب سنج خود گجت نسبت به گوشی (که داخلش قرار می گیرد)، دقت حرکتی بهتر و تاثیر به مراتب کمتری نسبت به گجت های مشابه (مثل کاردبورد گوگل) دارد که به سنسورهای گوشی وابسته اند.
ضمنا «Gear VR»به یک صفحه لمسی و کلید مجهز است تا حداقل رابط کاربری را به کاربر بدهد. سامسونگ به زودی نسخه نهایی و ارزان تری از این گجت را با قیمت 99 دلار به بازار عرضه خواهد کرد. نسخه فعلی این هدست، با قیمتی بیش از هشتصد هزار تومان در بازار ایران، به فروش می رسد.
PLAYSTATION VR
هدست واقعیت افزوده سونی (موسوم به «پلی استیشن وی آر»)، از خیلی جهات مهم ترین رقیب اوکولوس و صد البته خوش قیافه ترین هدست واقعیت مجازی این روزهاست تا جایی که بسیاری معقتدند محصول سونی از همه رقبا شانس بیشتری برای تبدیل شدن به یک محصول موفق را دارد. این پروژه- که تا پیش از این «مورفیوس» خوانده می شد- رسما در سال 2014 و پس از سه سال زمینه چینی رونمایی شد.
تفاوت عمیق این هدست با دیگر هدست های واقعیت مجازی، وابسته بودنش به پلی استیشن است. یعنی برای استفاده از آن، نیازی به کامپیوتر یا حتی تلفن هوشمند قوی ندارید. با این وجود، مورفیوس دست کم در قالب فعلی خود اندکی از اوکولوس عقب تر است. اولا در حال حاضر، ریفت برای هر دو نمایشگرش رزولوشنی معادل «2160 در 1600» دارد، در حالی که مورفیوس از یک نمایشگر یک تکه «1920 در 1080» استفاده می کند که به معنای «960 در 1080» برای هر چشم است، یعنی پیکسل کمتر در برابر ریفت.
ثانیا میدان دید ریفت در نسخه قدیمی خود، 110 درجه بود که در نسخه جدید بیشتر هم شده، اما سونی فعلا صد درجه میدان دید دارد. در مقابل سونی با اجرا روی سرعت 120 گیگاهرتز (نسبت به سرعت 90 گیگاهرتزی اوکولوس) تصاویر را سریع تر نشان می دهد، اما این ها فقط مشخصات نسخه آزمایشی محصول سونی هستند و سونی، نسخه نهایی هدست خود را سال آینده عرضه خواهدکرد. به علاوه، این شرکت به تازگی شرکت بلژیکی «Softkinetic» را خریده که تخصصش در سنسورهای پردازش تصویری است. چیزی شبیه همان کینکت ایک باکس. در نتیجه بعید نیست سونی به زودی چیز تازه ای برای رو کردن پیدا کند.
بررسی مهم ترین بازی هایی که برای هدست های واقعیت مجازی ساخته شده اند
نبرد واقعی با غول های مجازی
کسری کریمی طار: هدست های واقعیت مجازی در گام نخست باید نظر بازی کن ها را به خود جلب کنند که خودش دشوارترین کار ممکن است. قشری که برعکس مخاطبان سرگرمی های دیگر، تا به حال بارها ثابت کرده اند زود گول تبلیغات اغواکننده را نمی خورند. بی دلیل نیست که تنها پس از گذشت هست سال، نسل کنترلرهای حرکتی کاملا برچیده شده، زیرا این دسته از مخاطبان به دنبال تجربه هایی به کل متفاوت اند.
تجربه یک بازی اول شخص (آن هم در قالب عینکی که حرکات سر شما را در تمامی لحظات زیر نظر دارد)، قطعا تجربه ای دلچسب به نظر می رسد؛ حقیقت این است که این بازی کن ها بودند که از طریق کیک استارتر در گام نخست بودجه ساخت اوکولوس را تامین کردند و آزمایش آن هم در عمل از دید بازی کن ها مثبت بود.
با این حال این موضوع همچنان برای جلب نظر بازی کن ها کافی نبود. برای جلب نظر بازی کن ها باید بازی های مناسبی تهیه شود تا آن ها از تجربه واقعیت مجازی خود، خشنود باشند؛ بازی ها تعیین می کنند که «VR» تا چه اندازه می تواند موفق باشد؛ بازی هایی که در این مطلب با تعدادی از آن ها آشنا می شویم. اگر این بازی ها موفق نشوند، هیچ کس حاضر نیست سر کیسه را شل کرده و چهارصد دلار بی زبان را خرج چنین محصولاتی کند.
معلق در میان زمین و آسمان
Adrift
سازنده: Three One Zero
ناشر: Electronic Arts
پلت فرم: Pc, Ps4, Xbox One
فیلم «جاذبه» تجربه ای متفاوت را برای دوستداران سینما رقم زد؛ مخصوصا برای آن هایی که توانستند با عینک های سه بعدی به تماشای این اثر دوست داشتنی بنشینند. حس تعلیق میان زمین و آسمان (آن هم در فضایی مرده)، به همراه جلوه های ویژه چشم نواز فیلم، از جاذبه اثری به یادماندنی خلق کردند.
حال فکر کنید بتوان همین تجربه را از عالم سینما به بازی های ویدئویی منتقل کرد و به جای عینک های سه بعدی، از هدست های آکولوس ریفت یا پلی استیشن وی آر بهره گرفت. به بیان ساده تر، همه چیز برای یک ماجراجویی جذاب و بکر مهیاست؛ تجربه ای که حتی می تواند از منبع الهامش نیز پیشی بگیرد.
«Adrift» از زوایه دید اول شخص روایت شده و بازی کن را در نقش فضانوردی قرار می دهد که باید در وهله نخست، از حوادث پیش رویش جان سالم به در ببرد و در نهایت برای برگشتن به زمین، به دنبال راهی باشد. یکی از محدودیت های اصلی این بازی که ریشه در گیم پلی متفاوتش دارد، کمبود اکسیژن است.
این مانع همواره باعث می شود بازیکن با اضطراب بیشتری «اَدریفت» را بازی کند. بازی به صورت معمولی و با کنترلر هم قابل تجربه است؛ اما به گفته سازندگان با وجود هدست های واقعیت مجازی، کاربران بیشتر می توانند حس تعلیق در فضا را احساس کنند؛ حسی که باعث شده ادریفت در بین بازی های واقعیت مجازی، شانس بیشتری برای کسب موفقیت داشته باشد، مخصوصا این که زاویه دیدش اول شخص است.
مهاجم مقبره با چاشنی لاوکرفت
Edge of Nowhere
سازنده: Edge of Nowhere
پلت فرم: PC
اوکولوس با نمایش بازی ها در زاویه دید اول شخص و ایجاد حسن نزدیکی بین بازی کن و واقعیت مجازی، باعث ایجاد تحولی در نگرش کاربران شد؛ اما سازندگان استودیو Insomniac معتقدند هدست های واقعیت مجازی می توانند به بازی های سوم شخص نیز حال و هوایی متفاوت ببخشند. خالقان عناوین بزرگی همچون Ratchet & Clank و Sunset Overdrive، مشهورترین سازندگانی هستند که برای اوکولوس بازی می سازند و به همین دلیل انتظار می رود «Edge of Nowhere (EON)» نیز به اثری تحسین برانگیز بدل شود.
بازی به شدت یادآور دو سری «تومب ریدر» و «آن چارتد» است و داستان کاوشگری را روایت می کند که به دنبال یافتن سر نخ هایی در کوهستان های برفی مناطق شمالی کره زمین گیر افتاده؛ هر چند برعکس انتظاراتش با حوادثی ناگوار رو به رو می شود.
از منظر روایت داستان، EON آثار «آچ پی لاو کرفت» را به یاد می آورد، مخصوصا رمان مشهور «کوهستان دیوانگی»، که یکی از برجسته ترین کتاب های ترسناک تاریخ به شمار می آید. گذر از موانع و بخش پلت فرمر، رکن اصلی گیم پلی EON است و از این جا ست که همه چیز جالب می شود.
هم چون دو سری تومب ریدر و آن چارتد، باید از موانع بالا بروید. هرچند بالا رفتن از موانع، به فشردن دکمه کنترلر نیاز دارد، اما برای جهت یابی باید از سر خود و اوکولوس کمک بگیرید. سکانس های سینمایی بخش های مهمی از بازی را تشکیل داده اند که در آن موقعیت نیز، استفاده از هدست واقعیت مجازی بیش از هر زمانی به چشم آید.
رو در رو با اژداهای مجازی
Chronos
سازنده: Gunfire
پلت فرم: PC
بدون شک «Darksiders» یکی از بهترین سری بازی های نسل هفتم بود که با وجود کیفیت ساخت بالایش، آن طور که باید و شاید نتوانست در بخش فروش موفق عمل کند و در نهایت، سازندگانش مجبور به ترک استودیوی محبوب خود شدند. با فروپاشی «ویجیل» (سازندگان دارک سایدرز) چندین تیم بازی سازی شکل گرفت که یکی از آن ها «Gunfire» بود. آن ها برخلاف دیگر همکاران خود تصمیم به ساخت بازی برای هدست های واقعیت مجازی گرفتند؛ تصمیمی که منجر به خلق «Chronos» شد. این بازی را می توان یکی از عجیب ترین عناوین VR خواند که مکانیک هایش کاملا شبیه بازی های حرفه ای است.
در «کرونوس» شما نقش قهرمان ناشناسی را به عهده می گیرید که موظف است سرزمین خود را از چنگال اژداهای سنگ دل پس بگیرد. برای پیش روی در داستان، موظفید به هزارتوی باستانی سربزنید؛ مکانی که تنها یک بار در سال (البته براساس مقیاس زمانی دورن بازی) باز می شود و اگر بازی کن حواسش به پیش روی در بازی نباشد، مجبور است یک سال دیگر صبر کرده و دوباره شانسش را امتحان کند.
جالب تر این که شخصیت اصلی، با پیش روی در طول بازی پیر می شود که خودش نقطه قوتی بزرگ، برای یک بازی مخصوص هدست های واقعیت مجازی است. به نظر می رسد با یک اثر سوم شخص متفاوت سر و کار داریم؛ هر چند هنوز اطلاعات کاملی از چگونه استفاده اوکولوس در این بازی منتشر نشده؛ تنها می دانیم که شیوه بازی، تاثیر مستقیمی روی داستان می گذارد.
تجربه نبرد واقعیت مجازی
Eve: Valkyrie
سازنده: CCP Games
پلت فرم: PC, Play Station 4
هروقت حرف از «بازیِ تمام آن لاین عظیم» (یا به اصطلاح «MMO») به میان می آید، عموم کاربران به یاد «World of Warcraft» می افتند؛ با این حال برعکس وارکرفت، تعداد کاربران عنوان «Eve Online» (آن هم پس از گذشت 12 سال) روز به روز بیشتر می شوند. این اثر در آینده ای دور رخ می دهد، وقتی منابع زمین به اتمام رسیده و نژادهای مختلف با فضاپیماهای خود به دنبال راهی برای بقا هستند.
با توجه به فضای متفاوت Eve، سازندگان این مجموعه طی تصمیمی جنجالی، چند سال پیش کار ساخت عنوان متفاوت به نام «Eve: Valkyrie» را آغاز کردند. این بازی شما را در مقام خلبان یک فضاپیمای جنگی قرار می دهد که موظف است دیگر فضاپیماها را نابود کند؛ چیزی شبیه همان مبارزاتی که در سری «جنگ ستارگان» دیده بودیم.
نکته جالب اما انحصاری بودن این بازی برای هدست های واقعیت مجازی است و از آن جالب تر چند نفره بودنش. Valkyrie نخستین بازی تماما آن لاینی است که همزمان با عرضه اوکولوس و «پلی استیشن وی» در اختیار مخاطبان این دو محصول قرار می گیرد.
بازی از نمای داخل کابین دنبال می شود و هر چند اصول اولیه اش شبیه عناوین مشابه است، اما تمامی جهت یابی هایش با هدست واقعیت مجازی صورت می گیرد. از دیگر نقاط مثبت این بازی، گرافیک به شدت چشم نواز آن است که باعث شده Valkyrie نیامده، به یکی از محبوب ترین بازی های اوکولوس و رقیبش تبدیل شود.