ایران بر سر برنامه هستهای خود با قدرتهای جهانی به توافق رسید
بعد از بیش از یک دهه مذاکره و تنش، ایران و نمایندگان جامعه جهانی امروز سهشنبه ۱۴ ژوئیه (۲۳ تیرماه) در وین پایتخت اتریش اعلام کردند که به یک توافق جامع و نهایی بر سر آینده برنامه هستهای ایران رسیدند.
با اجرای این توافق که با عنوان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) معرفی شده است، ایران به ازای رفع تحریمهای آمریکا، اروپا و سازمان ملل در ارتباط با برنامه هستهایش، محدودیتهای درازمدتی را در رابطه با برنامه اتمی خود خواهد پذیرفت.
این محدودیتها شامل سطح غنیسازی، تعداد سانتریوفیوژها، عملکرد رآکتور آب سنگین اراک و پذیرش پروتکل الحاقی برای بازرسیهای گستردهتر خواهد بود.
به گفته مقامهای دو طرف، توافق نهایی طی روزهای آینده به شورای امنیت سازمان ملل ارائه خواهد شد تا در قالب یک قطعنامه به تصویب این شورا برسد.
دور نهایی مذاکرات با حضور وزرای خارجه ایران و کشورهای ۱+۵ (متشکل از آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان) و همین طور مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بیش از دو هفته طول کشید و ضربالاجل تعیینشده برای آن دو بار تمدید شد.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در طی این دوره بارها با جان کری، همتای آمریکاییاش دیدار کرد. آقای کری با اقامت ۱۷ روزهاش در وین رکورد حضور بیوقفه یک مقام ارشد آمریکایی در مذاکرات مربوط به یک موضوع را در چهار دهه اخیر شکست.
در نهایت امروز سهشنبه، فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در یک نشست رسمی در مقابل رسانهها در وین با خواندن بیانیهای به زبان انگلیسی وفارسی اعلام کردند که توافق نهایی در برنامه هستهای ایران به دست آمده است.
بنا بر اعلام آنها برنامه جامع اقدام مشترک، مشتمل بر یک متن اصلی و ۵ پیوست فنی در مورد موضوعات هستهای، تحریمها، همکاری در زمینه انرژی هستهای صلح آمیز، تاسیس کمیسیون مشترک و برنامه اجرایی است.
این توافق از زمان اعلام در چند مرحله به اجرا درخواهد آمد که طی آن پس از تصویب شورای امنیت، ایران در همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی تعهدات خود را اجرا خواهد کرد و “همزمان” تحریمهای هستهای علیه این کشور لغو خواهد شد. این روند ممکن است تا حدود سه ماه طول بکشد.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران در یک نطق تلویزیونی، توافق امروز را “پایانی برای ظلمها و اتهامهای غلط و نابهجا نسبت به ملت بزرگ ایران و آغازی برای روند جدید در شروع همکاری های جدید در جهان” توصیف کرد.
به گفته آقای روحانی “روز توافق، روزی است که اتحادیه اروپا و آمریکا لغو همه تحریم ها را به صراحت اعلام می کند و تصمیم خود را ابراز میدارد و از آن زمان است که تازه اقدامات ایران آغاز می شود”.
باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا با دفاع از توافق هستهای ایران و بر شمردن محدودیتهایی که برای برنامه هستهای این کشور وضع شده، هشدار داد که هر اقدام کنگره آمریکا را که بخواهد جلوی اجرای موفقیتآمیز این توافق را بگیرد وتو خواهد کرد.
کنگره آمریکا از زمان دریافت توافق جامع ایران، شصت روز فرصت خواهد داشت تا آن را بررسی کند.
جان بینر، رئیس مجلس نمایندگان گفته است که توافق نهایی به نظرش “چندان توافق خوبی نمیرسد” و شماری از سناتورهای جمهوریخواه هم مخالفت خود را با این توافق اعلام کردهاند.
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل و صریحترین منتقد توافق جاری گفت که ایران بعد از ده سال (با پایان دوره محدودیتها) قادر خواهد بود بمبهای اتمی متعدد تولید کند.
آقای نتانیاهو هشدار داد که اسرائیل به این توافق متعهد نیست و هر کاری برای دفاع از خود خواهد کرد.
