گزارش اتحادیه بینالمللی مخابرات از شاخص توسعه کاربری فناوری اطلاعات
شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات _ ICT Development Index _ یا بهاختصار IDI، عبارت است از شاخص منتشرشده از سوی اتحادیه بینالمللی مخابرات سازمان ملل بر مبنای معیارهای مورد توافق بینالمللی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات. اینک اتحادیه جهانی مخابرات رتبه ایران را در زمینه شاخص استفاده و کاربران فناوری اطلاعات و ارتباطات، ۱۱۶ در دنیا اعلام کرده است. احمد نخجوانی، کارشناس فناوری اطلاعات و ارتباطات، این آمار را ارائه کرده و در گفتوگو با مهر گفته است: براساس شاخصهای توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات، رتبه ایران در جهان ۹۴ است و در میان کشورهای درحال توسعه و پس از کشورهایی مانند فیجی و مغولستان و کمتر از ضریب متوسط جهان قرار دارد.
شاخص IDI، ابزار باارزشی برای محکزدن مهمترین معیارهای اندازهگیری جامعه اطلاعاتی است. IDI استانداردی است که دولتها، متصدیان ارتباطات و فناوری اطلاعات، آژانسهای توسعه، محققین و دیگر بازیگران این حوزه میتوانند برای اندازهگیری شکاف دیجیتالی و مقایسه عملکرد ارتباطات و فناوری اطلاعات در کشورهای مختلف به کار برند. شاخص توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در ١١معیار و در سه شاخه دسترسی، مصرف و مهارتها گروهبندی شده است. تلفن ثابت، تلفن همراه، پهنای باند بینالمللی، خانوارهایی که رایانه و اینترنت دارند به عنوان زیرشاخصهای دسترسی، کاربران اینترنت، پهنای باند ثابت از طریق کابل و پهنباند موبایل به عنوان زیرشاخصهای مصرف و در نهایت میزان بزرگسالان باسواد، میزان ثبتنام در مقطع دوم تحصیلی (مثلا مقطع راهنمایی یا دبیرستان) و میزان ثبتنام در مقطع سوم تحصیلی (مثلا مقطع دبیرستان یا دانشگاه) به عنوان زیرشاخصهای مهارت در نظر گرفته شده است.
شاخص مهارتها وزن کمتری در اندازهگیری IDI دارد. نخجوانی بیان میکند: ایران با قرارگرفتن در رتبه ١١٦دنیا در زمینه شاخص استفاده و کاربری ارتباطات و فناوری اطلاعات، جایگاه مطلوبی ندارد؛ زیرا در زمینه شاخص دسترسی به ارتباطات و فناوری اطلاعات رتبه ایران ۸۲ است و در زمینه مهارت در جایگاه شصتوهشتمین کشور جهان قرار گرفته است و این نشان میدهد ایران در قیاس با جایگاه نامناسب گفتهشده، به لحاظ مهارت مردم کشور در استفاده از ارتباطات و فناوری اطلاعات اوضاع بهتری دارد.
به گفته او، دراینمیان آنچه باعث شده ایران به لحاظ توسعه شاخص کاربری وضعیت خوبی نداشته باشد، استفاده از ارتباطات و فناوری اطلاعات در دسترسی به خدمات الکترونیک برای شهروندی، زندگی روزمره و خدمات دولتی یا اصطلاحا بخش عمومی است؛ بهطوریکه براساس شاخصهای ITU، دسترسی به زیرساختهای ارتباطات و فناوری اطلاعات و مهارتهای مردم، به نسبت، شرایط بهتری دارد. او همچنین ضریب نفود باند پهن ثابت یا Fix Broadband در جهان را ٩,٨ درصد و این رقم در ایران را برابر با متوسط جهانی میداند و میافزاید: براساس آمار سال ۲۰۱۳ بانک جهانی، ایران به لحاظ ضریب نفوذ اینترنت ثابت (Fix Broadband) رتبه ۱۱۵ جهان را دارد و به لحاظ میزان پهنای باند به ازای هر کاربر، در رتبه ۱۵۸ جهان قرار گرفته است. او در ادامه به تحقیقات انجامشده از سوی بانک جهانی درباره ۸۶ کشور جهان در سالهای ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۱ اشاره کرده و گفته است: ۱۰ درصد افزایش ضریب نفوذ پهنای باند ثابت، ١.٤٥ درصد رشد اقتصادی برای کشورهای درحال توسعه به ارمغان آورده است. او افزود: براساس گزارشهای رسمی منتشرشده، تأثیر باندپهن ثابت در کشورهای توسعهیافته ١.١٩ درصد محاسبه شده است و پیشبینی میشود با اجرائیشدن مفاد پروانه اپراتورهای ارتباطات ثابت -FCP – نیز تغییرات درخور توجهی در توسعه باند پهن ثابت در کشور ایجاد شود.
منبع: شرق
