پل ورسک با ابزارآلات بسیار ساده مانند دینامیت و دریل دستی ساخته شده است. این بنا از ملات سیمان و شن شسته شده و آجر ساخته شده و در ساختمان آن، آرماتور به کار نبرده اند. به بیان دیگر، این بنا از ملات غیرمسلح ساخته شده و از شگفتی های ساخت آن، استفاده نکردن از هیچ گونه سازه فلزی است.
پل ورسک که راه آهن سراسری تهران ـ شمال را به هم متصل می کند، در ارتفاع ۱۱۰ متری از ته دره با دهانه ۶۶ متری و با وسایلی ابتدایی ساخته شد. ورسک از پل های استراتژیک ایران است که شرکت سوئدی ـ دانمارکی کامپساکس با تضمین ۷۰ ساله آن را احداث کرد. این پل در دوران جنگ جهانی دوم توسط چرچیل، نخست وزیر وقت انگلیس پل پیروزی لقب گرفت. پل فقط مخصوص عبور قطار است و در حال حاضر قطارهای مسافری تهران ـ ساری و تهران ـ گرگان پس از گذشت بیش از ۷۰ سال هر روز چندین مرتبه از روی آن می گذرند و قطارهای باری و سوختی نیز از روی آن عبور می کنند. امروزه پل ورسک علاوه بر اهمیت ویژه در صنعت حمل ونقل، از جاذبه های سیاحتی ایران محسوب می گردد. نام پل ورسک در کتاب رکورد گینس، در بخش پل های با ارتفاع بیش از ۶۱ متر به ثبت رسیده است.
تاریخچه
نام وِرِسک از روستای ورسک گرفته شده که در مجاورت محل ساخت پل قرار دارد و در آن زمان، حدود ۲۰ خانوار در آن ساکن بودند.
اول اردیبهشت سال ۱۳۱۲، یورگن ساکسیلد به عنوان مدیرعامل شرکت دانمارکی کامپساکس، قرارداد احداث راه آهن شمال ـ جنوب ایران را امضاکرد. یورگن ساکسیلد در این قرارداد، تعهد کرد احداث ۹۰۰ کیلومتر خط راه آهن را در مدت شش ماه به پایان برساند و برای ساخت هر متر راه آهن، معادل پنج دلار طلا (حدود 5/1 گرم طلای خالص) دریافت کند. بعد از آن بهترین مهندسان اروپا به ایران آمدند و پس از تهیه عکس هوایی از کوه های البرز متوجه شدند راه آهن باید از روستای عباس آباد (که بعدها به ورسک تغییر نام داد) عبور می کرد و قطار پس از عبور از روستای ورسک باید با طی مسافت ده کیلومتر و نیز ۶۰۰ متر صعود، از کوهستان عبور و به سمت تونل گدوک حرکت می کرد که حرکت در چنین شیب تندی برای قطار ناممکن بود. پس آنان تصمیم گرفتند مسیر را به شکل سه پله روی دامنه کوه اجرا کنند که به سه خط طلا معروف شد. وجود دره ورسک از چالش های دیگر پروژه بود که مهندسان کامپساکس را مجبور کرد پلی با دهانه بزرگ روی آن در نظر بگیرند.
لادیسلاوس فون رابسویچ، مهندس سازنده پل ورسک است. سرپرستی مهندسان محاسب و طراح پل به عهده هانس اتو ناتر مهندس سوئیسی بوده است. وی نابغه ریاضی و پل سازی، فارغ التحصیل دانشگاه پلی تکنیک زوریخ (سوئیس) بود که طراحی و انجام محاسبات پل های راه آهن سراسری ایران و نیز پل ورسک توسط گروهی از مهندسان تحت نظارت او انجام شد.
