انسان‌ها امروزه بیشتر از همیشه عمر می‌کنند. حالا بخش زیادی از جمعیت جهان می‌تواند سنین شصت سالگی را در امنیت کامل سپری کند. طبق بررسی‌ها کشوری که ساکنینش بیشترین طول عمر را دارند ژاپن است.

با یک نگاه دقیق‌تر متوجه می‌شویم که این قبیل کشورها بیشتر مدیترانه‌ای یا در شرق آسیا واقع هستند و معمولا از نظر اقتصادی و سیستم تغذیه قدرت زیادی دارند.

هر چه عمر افراد به شصت سال نزدیک‌تر می‌شود می‌توانیم نتیجه بگیریم که احتمال ابتلا به بیماری در سنین کودکی ناچیز بوده و بروز مشکلات دیگر در سنین پیری کمتر خواهد بود.

از تعدادی متخصص در مورد راز موفقیت این کشورها سوالاتی پرسیدیم. راز طول عمر این افراد چیست؟

راز ژاپنی‌ها

ژاپنی‌ها کسانی هستند که به راحتی تا شصت سال عمر می‌کنند. متوسط عمر ژاپنی‌ها به هشتاد و شش سال رسیده است و هیچ کشوری تا به امروز نتوانسته در این مورد با ژاپن رقابت کند. بیشتر از یک چهارم ژاپنی‌ها حالا 64 سال سن دارند.

علت این پدیده به رژیم غذایی ژاپنی‌ها بر می‌گردد. ژاپنی‌ها معمولا ماهی و سبزیجات تازه‌ی زیادی مصرف می‌کنند و در کنار آن مصرف گوشت و چربی‌های اشباع شده‌ی کمی دارند ولی راز طول عمر ژاپنی‌ها به نوع غذایی که می‌خورند محدود نمی‌شود.

نکته‌ی سرنوشت ساز دیگر سبک زندگی است. آن‌ها سیستم‌هایی در کشور راه اندازی کرده‌اند که فشار خون بالا را سریعا شناسایی و درمان می‌کند. سبک زندگی فعال در کشور ژاپن توانسته مردم را از خانه‌هایشان بیرون بکشد و به برنامه‌های سالم عادت بدهد.

سارا هارپر پروفسور دانشگاه آکسفورد معتقد است طول عمر ژاپنی‌ها به مسائل دیگری هم مربوط می‌شود: ژاپنی‌ها اجتماع قدرتمندی تشکیل می‌دهند در نتیجه خانواده‌های مستحکمی هم تشکیل می‌دهند و به فعالیت‌های فرهنگی ضد استرس وابستگی دارند.  نابرابری اجتماعی در ژاپن از کشور‌های دیگر کمتر است به همین دلیل همه‌ی مردم می‌توانند به اندازه‌ی یکسان از این مزایا بهره ببرند.

همه‌ی ما می‌دانیم که رژیم غذایی صحیح، سبک زندگی پر تحرک و بدون استرس لازمه‌ی سلامت بدنی در سنین بالا هستند. با وجود علم به این مسائل، هنوز خیلی از کشورها برای رعایت آن‌ها هیچ تلاشی نمی‌کنند.

راز اروپای جنوبی

تعداد سالمندان اروپا از تعداد جوانان آن پیشی گرفته است. بیشتر از نیمی از جمعیت این کشور تا بیشتر از هشتاد سال عمر می‌کنند چون در نواحی جنوبی اروپا رژیم مدیترانه ای نقش موثری بازی کرده است.

حتی اگر افراد در سنین بالا هم به پیروی از رژیم مدیترانه‌ای روی بیاورند باز هم می‌توانند به سلامت خود کمک کنند. این رژیم شامل مقدار زیادی سبزیجات تازه، روغن زیتون و گوشت و چربی اشباع شده‌ی اندک است. این رژیم از غذاهای پر‌گوشت، سرخ کردنی و ناسالم فواید بیشتری دارد و گزینه‌ی مناسبی است که بیشتر مردم اروپای شمالی آن را انتخاب می‌کنند.

اخیرا در تحقیقی ثابت شده که افرادی که از رژیم مدیترانه‌ای پیروی می‌کنند هم از نظر بدنی و هم از نظر روانی در سنین بالا سالم‌تر هستند.

مردم ساکن ایتالیا، فرانسه و اسپانیا معمولا تا هشتادو پنج سال عمر می‌کنند و علت این پدیده احتمالا به فرهنگ و آب و هوای گرم منطقه برمی‌گردد. مردم ساکنین این کشورها از نظر فرهنگی به زندگی پر جنب و جوش عادت دارند و آب و هوای گرم این فعالیت‌ها را ساده‌تر می‌کند. در مقابل در کشورهایی که معمولا زمستان‌های سرد و سنگینی را تجربه می‌کنند،  رعایت سبک زندگی فعال نوعی چالش محسوب می‌شود.

یک نکته‌ی مثبت این کشورها روابط اجتماعی مستحکم است چون در نهایت به انسجام خانواده مرتبط می‌شود. عموما زمانی که مردم به یک اجتماع یا خانواده احساس تعلق می‌کنند، سعی می‌کنند میان زندگی و کار تعادل بوجود بیاورند و همین مسئله باعث می‌شود که سلامتی بیشتری داشته باشند.

به همین ترتیب وقتی یک نفر برای سلامتی خودش تلاش می‌کنند سایرین هم از او الگو برداری می‌کنند و در همین راستا قدم برمی‌دارند.

پویایی در سنین کهن‌سالی در کشوری با اقتصاد پر‌رونق

در سایر کشور‌های دنیا، سلامتی تنها در صورتی در جامعه مشاهده می‌شود که ثروت، اقتصاد قدرتمند و سیستم‌های نظارت بر سلامتی وجود داشته باشد.

ساکنین کشورهای سنگاپور، موناکو، آندورا، استرالیا، کانادا، لوکزامبورگ، نیوزیلند و سوئیس همگی انتظار دارند تا شصت سال زندگی کنند ولی عمر آن‌ها بطور متوسط به هشتادو پنج سال می‌رسد.

بخش زیادی از جمعیت موناکو را مهاجرین ثروتمند تشکیل می‌دهند. مهاجرت هم می‌تواند در رژیم غذایی یک کشور و در نهایت روی طول عمر مردم تاثیر مستقیم داشته باشد. کشورهایی مانند استرالیا، کانادا و نیوزیلند جمعیت اروپایی زیادی را در خود جای می‌دهند که احتمالا همگی رژیم غذایی یکسانی دارند.

به عنوان مثال در کشور سنگاپور حدود متوسطی برای ثروت در نظر گرفته شده و با توجه به آن تعدادی محدودی از مردم از توانایی مالی کمی برخوردار هستند. به نظر می‌رسد هر چقدر میانگین درآمد ساکنین به حد متوسط نزدیک‌تر باشد، در سنین کهن‌سالی به بیماری‌های کمتری مبتلا می‌شوند. نتیجه می‌گیریم که در این وضعیت مالی مردم توانایی کافی دارند تا در سنین هشتاد سالگی یک زندگی سالم را سپری کنند.

سیستم نظارت بر سلامتی هم در سلامت جامعه تاثیر بسیاری دارد. به عنوان مثال سیستم سلامت استرالیا به قدری قدرتمند است که افراد می‌توانند از نقاط مختلف دنیا به آن دسترسی پیدا کنند.

اگر تمام کشورها برای کنترل سلامت افراد مسن تلاش کنند و وضعیت جسمانی آن‌ها را ثبت کنند خیلی از بیماری‌های مهم و دردسرساز، پیش از اینکه به مرحله‌ی خطرناک برسند خیلی زود درمان می‌شوند.

یکی از نکات مثبت قرن بیست و یکم این است که ما زندگی ساده‌تری را پشت سر می‌گذاریم و احتمالا یکی از دلایل منطقی برای افزایش طول عمر، کم شدن استرس افراد است.