پیرترین کارگردان سینمای جهان درگذشت

مانوئل دالیویرا

د الیویرا هنگام مرگ 106 سال داشت. او هنگامی متولد شد که سینما 13 ساله بود! د الیویرا (متولد 11 دسامبر 1908 در شهر پورتو در کشور پرتغال) اولین فیلم خود را – که یک فیلم مستند کوتاه بود – با نام کار بر روی رودخانه دورو در سال 1931 ساخت؛ 83 سال پیش! از آن زمان د الیویرا تا سال 1942 به ساخت مستندهای کوتاه اشتغال داشت و در این فاصله در مجموع 7 مستند ساخت. در سال 1942 با ساخت فیلم انیکی بوبو وارد عرصه فیلمسازی داستانی شد.انیکی بوبو به سختی شکست خورد و د الیویرا به مدت 14 سال از عرصه فیلمسازی دور شد تا این که در سال 1956 با ساخت مستندی دیگر فیلمسازی را از سر گرفت. از آن زمان، د الیویرا تقریباً تا زمان مرگ به فیلمسازی ادامه داد. او در مجموع کارگردان بیش از 60 اثر بود که در میان آثار می‌توان به فیلم‌های بلند و کوتاه سینمایی، آثار بلند و کوتاه مستند، فیلم‌های تلویزیونی، مستندهای تلویزیونی، مجموعه کوتاه تلویزیونی و اپیزودی از یک مجموعه مستند اشاره کرد. نکته جالب در مورد د الیویرا این است که روند فعالیت‌های سینمایی او به عنوان کارگردان در جوانی و میانسالی چند بار (1932 تا 1937، 1942 تا 1956 و 1965 تا 1972) دچار وقفه شد. اما از سال 1981 تا 2014، د الیویرا تقریباً بدون وقفه به کارگردانی فیلم‌های کوتاه و بلند داستانی و مستند (چه سینمایی و چه تلویزیونی) مشغول بود. از 62 فیلمی که در صفحه معرفی د الیویرا در مقام کارگردان در سایت IMDB ذکر شده، 43 اثر بعد از سال 1981 ساخته شده‌اند. کارنامه د الیویرا بعد از 100 سالگی شامل سه فیلم بلند، پنج فیلم کوتاه و دو اپیزود از دو فیلم سینمایی گروهی بود. اگر اکثر فیلمسازان مهم به خاطر کیفیت و تأثیرگذاری آثارشان به جایگاه رفیعی دست یافتند، مانوئل د الیویرا با نفس حضور و ادامه کار در عرصه سینما توانست به فردی منحصر به فرد در مقیاس تاریخ سینما تبدیل شود. از جایی به بعد، کیفیت آثار او در حاشیه قرار گرفت و صرف پیشروی او و «کم نیاوردن» در مقابل گذر ناگزیر زمان بود که د الیویرا را به فیلمسازی الهام‌بخش و قابل ستایش بدل کرد. با این وجود، او بارها و بارها با آثارش در جشنواره‌های بزرگ جهانی حاضر شد و هر چند بخش مهمی از جوایز او شامل جوایز افتخاری یا جوایز یک عمر دستاورد هنری (از جشنواره‌هایی چون برلین، کن، شیکاگو، لوکارنو، دیوید دی دوناتلو، مار دل پلاتا و ونیز) می‌شوند، اما جوایز دیگری را هم از جشنواره‌های معتبر بین‌المللی دریافت کرده است: دو جایزه فیپرشی و یک جایزه ویژه هیئت داوران از جشنواره کن، چهار جایزه از گلدن‌گلوب کشور پرتغال، سه جایزه از جشنواره سائوپائولو، یک جایزه از جشنواره توکیو و 5 جایزه مختلف از جشنواره فیلم ونیز).

 

 

Check Also

عباس کیارستمی؛ آبروی سینمای ایران

کیارستمی در کنار ‘جنگل بدون برگ’ عکس: پوریا ماهرویان پوریا ماهرویان بی‌بی‌سی عباس کیارستمی٬ فیلمساز سرشناس …