نقد فیلم ماهی و گربه فستیوال فیلمهای ایرانی UCLA
فیلم ماهی و گربه ساخته شهرام مکری دومین فیلمی بود که امروز عصر در سالن بیلی وایلدر موزه هامر لس آنجلس و در فستیوال فیلم های ایرانی دیدم . حسن اکران این فیلم حضور شهرام مکری در هنگام اکران بود که منجر به توضیحات او در پایان فیلم و جلسه پرسش و پاسخ شد. خوشبختانه فرصتی دست داد تا پرسش هایم را با او مطرح کنم و بعد از اکران درباره صحبت هایش به ویژه درباره آثار هنری ” موریتس اشر”گرافیست معروف هلندی نیز بیشتر تحقیق کردم و بعد از این تحقیق لابیرنت و دایره های درهم فیلم را بیشتر و عمیق تر و از بالا دیدم و به نتایج جالب و شگرفی رسیدم . نتایجی که همچنان در حال زایش است.
ماهی و گربه فیلمی است که بیش از آنکه در مقام روایت کردن باشد، فرصتی برای اندیشیدن درباره روایت است.به نظر میرسد شهرام مکری قرائت مشخصی از «واقعیت» دارد: «تراکمی از پرسپکتیوهایی که در فضا- زمان روی یکدیگر تاخورده اند.»
فیلم زمان و مفهوم زمان را به چالش می کشید .
لوکیشن ماهی و گربه، به مثابه محفظه یی است از فضا- زمان، که در آن پرسوناژهایی وجود دارند که هر یک از خلال یک پرسپکتیو مشخص، واقعیت را تجربه می کنند. این پرسپکتیوها که به طور مستقل حرکت می کنند و به نوبه خود، فضا- زمان را برش می زنند هر کدام به سهم خود به واقعیت جاری سر و شکل می دهند و البته در نقاطی نیز با هم مماس می شوند. شاید نزدیک ترین تجربه یی که ما در زندگی واقعی از این مماس شدن پرسپکتیو ها داریم، لحظه یی است که پشت شیشه های یک قطار در حال حرکت ایستاده ایم و از کنار خانه یی عبور می کنیم که فردی از آنجا دارد به ما نگاه می کند. ما در همان لحظه احساس می کنیم که دو عالم با یکدیگر برخورد کرده اند، ما از جایی می آییم، فضای ذهنی خود را داریم و به سمت یک آینده در حرکتیم. از این پرسپکتیو آن فرد فقط یک شی است که بیرون از روایت ما تلقی می شود. اما از دیدگاه متقابل نیز داستان چندان متفاوت نیست، فرد مقابل نیز عالم خود را دارد، گذشته یی که با خود حمل می کند و آینده یی که انتظارش را می کشد. از نگاه او نیز ما تا سرحد یک شی فرو کاسته شده ایم: یک آدم مثل چند صد آدم دیگر که با قطار در حرکتند. وقتی ما با آن فرد چشم به چشم می شویم تنها در یک لحظه دو پرسپکتیو یا دو عالم بر هم مماس شده اند.
از گفتگوی شهرام مکری درباره فیلم شاید اطلاعات بیشتری کسب کنید. این گفتگو را با شما به اشتراک می گذارم .
https://www.youtube.com/watch?v=Lh37aPgrbq
منقد فرزاد حسنی
